Το διαστημικό όχημα New Horizons, 13 χρόνια μετά την εκτόξευσή του και σχεδόν 3,5 χρόνια μετά την διέλευσή του από τον νάνο πλανήτη Πλούτωνα, θα προσεγγίσει το αντικείμενο 2014 MU69, το πρωί της 1ης Ιανουαρίου 2019.

Το αντικείμενο αυτό, με το ψευδώνυμο Έσχατη Θούλη (που σημαίνει «πέρα από τον γνωστό κόσμο»), είναι ένα από τα αναρίθμητα παγωμένα συντρίμμια που απαρτίζουν την Ζώνη Kuiper και, εάν η προσέγγιση του New Horizons ολοκληρωθεί με επιτυχία, θα πρόκειται για το  πιο απομακρυσμένο ουράνιο σώμα του Ηλιακού μας συστήματος που θα έχουμε ποτέ επισκεφθεί  (Η φωτογραφία αποτελεί καλλιτεχνική αναπαράσταση του New Horizons και του αντικειμένου 2014 MU69, NASA/Johns Hopkins University Applied Physics Laboratory/Southwest Research Institute/Steve Gribben).

Το παγωμένο βασίλειο της Ζώνης Kuiper εκτείνεται πέρα απ’ την τροχιά του Ποσειδώνα, του τελευταίου των γιγάντων του Ηλιακού μας συστήματος, και μέχρι τις περίπου 55 ΑΜ (όπου 1 Αστρονομική Μονάδα ισούται με την μέση απόσταση της Γης από τον Ήλιο). Τα Αντικείμενα της Ζώνης Kuiper (KBO από τα αρχικά της αγγλικής τους ονομασίας, Kuiper Belt Objects), είναι αρχέγονα πλανητικά έμβρυα, συντρίμμια δηλαδή που περίσσεψαν κατά τον σχηματισμό του Ηλιακού συστήματος, τα οποία εμπεριέχουν μεγάλες ποσότητες παγωμένων πτητικών ενώσεων, όπως μεθάνιο, αμμωνία και νερό. Εκατοντάδες ΚΒΟ έχουν ήδη εντοπιστεί σ’ αυτήν την περιοχή του Ηλιακού μας συστήματος, ενώ υπολογίζεται ότι τα ΚΒΟ με διάμετρο μεγαλύτερη των 100 km ανέρχονται σε τουλάχιστον 100.000.

Αξίζει να σημειώσουμε εδώ ότι το 1990, όταν η NASA είχε ήδη ξεκινήσει τον σχεδιασμό μιας διαστημικής αποστολής προς τον Πλούτωνα, η ύπαρξη της Ζώνης Kuiper δεν είχε ακόμη επιβεβαιωθεί με την παρατήρηση, αφού το πρώτο ΚΒΟ ανακαλύφθηκε μόλις το 1992. Εκτός αυτού, οι επιστήμονες θεωρούσαν τότε ότι ο Πλούτωνας είναι ο ένατος πλανήτης του Ηλιακού μας συστήματος, «περίοπτη» θέση από την οποία κατέπεσε μόλις τον Αύγουστο του 2006, όταν η Διεθνής Αστρονομική Ένωση υπερψήφισε στην γενική της συνέλευσή έναν νέο επιστημονικό ορισμό για το ποια ουράνια σώματα θεωρούνται πλανήτες.

Με αυτά τα δεδομένα, η NASA επεξεργάστηκε εκ νέου τα αρχικά της σχέδια για μία διαστημική αποστολή προς τον Πλούτωνα, αποφασίζοντας εντέλει να υλοποιήσει μία αποστολή προς τον Πλούτωνα και την Ζώνη Kuiper. Έτσι, η αποστολή του New Horizons, μετά την επίτευξη του κύριου στόχου του που ήταν η συλλογή δεδομένων για τον Πλούτωνα, επεκτάθηκε ώστε να περιλαμβάνει την εξερεύνηση αυτής της απομακρυσμένης περιοχής του Ηλιακού συστήματος, με την προσέγγιση ενός τουλάχιστον ΚΒΟ. Αυτός, ωστόσο ο «νέος κόσμος» που θα προσέγγιζε το New Horizons δεν είχε καν προσδιοριστεί, όταν η θρυλική διαστημοσυσκευή εκτοξευόταν τον Ιανουάριο του 2006 με προορισμό τον Πλούτωνα.

Μετά από ένα διαστημικό ταξίδι σχεδόν 10 ετών και διανύοντας περισσότερα από 6 δισ. km, το New Horizons προσέγγισε τον Πλούτωνα στην μικρότερη δυνατή απόσταση στις 14 Ιουλίου 2015. Τα στοιχεία που συνέλλεξε κατά την διέλευσή του δίπλα από τον Πλούτωνα έχουν ήδη διευρύνει εντυπωσιακά τις γνώσεις μας για τον παγωμένο αυτόν κόσμο και τους δορυφόρους του.

Ο εντοπισμός, ωστόσο, του δεύτερου στόχου της αποστολής του αποδείχτηκε ιδιαίτερα δύσκολος και επιτεύχθηκε μόλις τον Ιούνιο του 2014, όταν το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble εντόπισε δύο πιθανά ΚΒΟ, που το New Horizons θα μπορούσε να προσεγγίσει με τα καύσιμα που διέθετε. Επιλέγοντας εκείνο που αργότερα μετονομάστηκε σε Έσχατη Θούλη, οι επιστήμονες του New Horizons αναμένουν με αγωνία τα καλά νέα της επιτυχούς ολοκλήρωσης της αποστολής του. Αυτά, ωστόσο, θα καθυστερήσουν περίπου 6 ώρες, από την στιγμή της πλησιέστερης διέλευσης του New Horizons από την Έσχατη Θούλη. Πραγματικά, εξαιτίας της τεράστιας απόστασης που μας χωρίζει, οι εντολές που αποστέλλουν οι ελεγκτές της διαστημοσυσκευής, παρόλο που διασχίζουν το Διάστημα με τη ταχύτητα του φωτός, χρειάζονται 6 ώρες μέχρι να ληφθούν από το New Horizons, ενώ τα πρώτα δεδομένα που θα μας στείλει θα χρειαστούν κι αυτά 6 ακόμη ώρες μέχρι να φτάσουν σε μας.

Με την αποστολή του New Horizons, έχουμε για πρώτη φορά την ευκαιρία να μελετήσουμε από κοντά και να συλλέξουμε δεδομένα γι’ αυτά τα αρχέγονα δομικά υλικά των πλανητών του Ηλιακού μας συστήματος, διευρύνοντας τις γνώσεις μας για τα πρώτα στάδια του σχηματισμού και της εξέλιξής τους. Σε λίγες ώρες θα γνωρίζουμε εάν η σημαντική αυτή αποστολή θα έχει στεφθεί με επιτυχία!

 

 

π