Πριν από μερικά χρόνια δύο διαφορετικά διαστημικά τηλεσκόπια ακτίνων Χ, το αμερικανικό «Τσάντρα και το ευρωπαϊκό «Νεύτων», εντόπισαν ένα θεαματικό ουράνιο φαινόμενο που παρατηρείται μια φορά κάθε 10.000 χρόνια: μια τεράστια Μαύρη Τρύπα να «καταβροχθίζει» ένα άστρο στο μέγεθος του Ήλιου μας που είχε την ατυχία να την προσπεράσει σε μικρή σχετικά απόσταση. Το γεγονός αυτό συνέβη πριν από εκατοντάδες εκατομμύρια χρόνια και μόλις πριν από μερικά χρόνια η αγωνιώδης «κραυγή» του άστρου αυτού έφτασε στη περιοχή μας με την μορφή έντονης ακτινοβολίας Χ. Την ακτινοβολία αυτή κατέγραψαν τα δύο διαστημικά τηλεσκόπια δίνοντάς μας πληροφορίες για το δράμα που εκτυλίχθηκε σε απόσταση 700 εκατομμυρίων ετών φωτός από τη Γη στο κέντρο του γαλαξία RX J1242-11. Η μάζα της δεδομένης Μαύρης Τρύπας είναι συμπιεσμένη τόσο πολύ ώστε ακόμη και το φως (που κινείται με ταχύτητα 300.000 χιλιομέτρων το δευτερόλεπτο) να μην μπορεί να ξεφύγει από την βαρυτική της δύναμη.

Η Μαύρη αυτή Τρύπα καταβροχθίζει κυριολεκτικά ένα προς ένα τα άστρα του γαλαξιακού πυρήνα καθώς αυτά εξελίσσονται και πέφτουν προς το κέντρο του. Οι νέες μάλιστα παρατηρήσεις μας πληροφορούν ότι εκτός από άστρα το αδηφάγο αυτό τέρας εξαφανίζει και οτιδήποτε άλλο τολμήσει να το πλησιάσει με αποτέλεσμα την συνεχή του επέκταση. Συγχρόνως σημειώνονται τρομαχτικές εκρήξεις, και η έκλυση τεραστίων ποσοτήτων ακτινοβολιών και ενέργειας. Μία τέτοια «έκρηξη» ακτινοβολιών ακτίνων Χ παρατηρήθηκαν από το «Τσάντρα» και το «Νεύτων» να ξεπηδά από την περιοχή της Μαύρης Τρύπας αποδεικνύοντας πλέον πανηγυρικά όσα μέχρι τώρα απλώς υποθέταμε.

Αυτού του είδους οι εκρήξεις παράγονται από τον καταποντισμό μεγάλων ποσοτήτων ύλης στην βαρυτική άβυσσο της Μαύρης Τρύπας. Όταν η καταδικασμένη ύλη πέσει στα πλοκάμια της Μαύρης Τρύπας υπερθερμαίνεται και εκπέμπει ακτίνες Χ σαν ένα «κύκνειο άσμα» πριν την οριστική εξαφάνισή της. Είναι το πλησιέστερο που έχουν φθάσει οι αστρονόμοι στο «χείλος του γκρεμού», του επονομαζόμενου ορίζοντα γεγονότων που περιβάλλει μια Μαύρη Τρύπα. Η Μαύρη Τρύπα στο κέντρο του γαλαξία RX J1242-11 υπολογίζεται ότι αποτελείται από υλικά 100 εκατομμύρια φορές περισσότερα από τα υλικά που έχει ο Ήλιος συγκεντρωμένα σε μια πολύ μικρή περιοχή. Σε σύγκριση η Μαύρη Τρύπα που ελλοχεύει στο εσωτερικό του δικού μας Γαλαξία αποτελείται από υλικά μόλις 2,6 εκατομμυρίων άστρων που είναι περιορισμένα σε μια περιοχή με διάμετρο λίγο μεγαλύτερη από την απόσταση Γης-Ηλίου που είναι 150 εκατομμύρια χιλιόμετρα.

Οι «κανονικές» Μαύρες Τρύπες που προέρχονται από τις εκρήξεις αστρικών σουπερνόβα έχουν διάμετρο γύρω στα 50 μόνο χιλιόμετρα. Χιλιάδες τέτοιες Μαύρες Τρύπες πρέπει να υπάρχουν ήδη στο Γαλαξία μας. Υπάρχουν όμως και οι «σούπερ» Μαύρες Τρύπες στο κέντρο των γαλαξιών που περιέχουν τη μάζα δεκάδων ή και εκατοντάδων εκατομμυρίων ήλιων σ' ένα χώρο που δεν υπερβαίνει τη διάμετρο του ηλιακού μας συστήματος. Τα τελευταία μάλιστα χρόνια έχει αποδειχθεί ότι οι περισσότεροι άλλοι γαλαξίες έχουν κι αυτοί παρόμοιες τεράστιες Μαύρες Τρύπες στο κέντρο τους αφού ο Γαλαξίας μας δεν είναι ο μοναδικός στο Σύμπαν.

Photo credits: NASA

π