Πριν λίγους μήνες, η NASA παρουσίασε στο Εθνικό Συμβούλιο Διαστήματος το σχέδιό της για την επανέναρξη των επανδρωμένων διαστημικών αποστολών προς την Σελήνη, γνωστό ως Πρόγραμμα Άρτεμις. Η επιτυχής υλοποίηση του προγράμματος αυτού θα αποτελέσει το εφαλτήριο για το επόμενο «γιγάντιο άλμα»: την αποστολή αστροναυτών στον Άρη.  

Βασικοί στόχοι του προγράμματος Άρτεμις είναι η προσεδάφιση αστροναυτών στην Σελήνη το 2024 και στην συνέχεια η ανάπτυξη μιας μόνιμης παρουσίας στην Σελήνη, και ειδικότερα στον νότιο πόλο της, όπου θα κατασκευαστεί η βάση Artemis Base Camp. Η λειτουργία της βάσης αυτής για την επόμενη δεκαετία θα δώσει το έναυσμα για τη μακροπρόθεσμη οικονομική και επιστημονική δραστηριότητα στην Σελήνη, προετοιμάζοντας παράλληλα το έδαφος για την πρώτη αποστολή πληρωμάτων στον Άρη, στην διάρκεια της δεκαετίας του 2030.

Για τον σκοπό αυτόν, η NASA ήδη αναπτύσσει τον μεγαλύτερο και ισχυρότερο πύραυλο της ιστορίας της, γνωστό ως «Διαστημικό Σύστημα Εκτόξευσης» (Space Launch System, SLS), καθώς και το νέο της διαστημόπλοιο Orion. Ειδικά σχεδιασμένος για την υλοποίηση αποστολών σε μακρινούς προορισμούς του Ηλιακού συστήματος και ικανός να μεταφέρει πολύ μεγαλύτερο ωφέλιμο φορτίο από οποιονδήποτε άλλο πύραυλο στην ιστορία της διαστημικής εξερεύνησης, ο SLS θα χρησιμοποιηθεί σε πρώτη φάση για την επανέναρξη των επανδρωμένων αποστολών προς την Σελήνη. Απώτερος στόχος, φυσικά, είναι να βελτιωθεί η απόδοσή του, ώστε να χρησιμοποιηθεί μελλοντικά για την μεταφορά του πρώτου πληρώματος στον Άρη.

Το δεύτερο κομβικό στοιχείο του προγράμματος είναι η συναρμολόγηση σε τροχιά γύρω από την Σελήνη του νέου διαστημικού σταθμού Gateway. Ο σταθμός αυτός θα λειτουργεί ως το κέντρο επιχειρήσεων και ελέγχου για τις αποστολές στην επιφάνεια της Σελήνης, αλλά και ως κέντρο διαμονής για τους αστροναύτες. Σταδιακά, μάλιστα, η NASA και οι εταίροι της θα διευρύνουν τις δυνατότητες φιλοξενίας αστροναυτών και των σχετικών συστημάτων υποστήριξης της ζωής, με την προσθήκη ενός μεγάλου θαλάμου διαβίωσης που θα περιλαμβάνει όλα όσα είναι απαραίτητα για την συντήρηση και την επιστημονική εργασία των αστροναυτών που θα συμμετέχουν σε αποστολές μακράς διαρκείας. Απώτερος στόχος είναι η παραμονή αστροναυτών σε τροχιά γύρω από τη Σελήνη για μεγάλο χρονικό διάστημα, που θα τους επιτρέψει να «προσομοιώσουν» όσο είναι αυτό δυνατό τις συνθήκες που θα βιώσουν μελλοντικά κατά την διάρκεια της πρώτης επανδρωμένης αποστολής προς τον Άρη.

Με την προϋπόθεση ότι η προσεδάφιση αστροναυτών στην Σελήνη το 2024 θα είναι επιτυχής, η τρίτη φάση του προγράμματος Άρτεμις θα περιλαμβάνει την υλοποίηση όλο και περισσοτέρων αποστολών στην επιφάνεια της Σελήνης και σε τροχιά γύρω της, προετοιμάζοντας τους αστροναύτες για τις προκλήσεις που θα αντιμετωπίσουν στην διάρκεια της πρώτης αποστολής τους στον Άρη. Παράλληλα, θα ξεκινήσει και η κατασκευή των πρώτων υποδομών και η υλοποίηση των πρώτων ρομποτικών αποστολών που θα συμβάλουν στην ανάπτυξη της μόνιμης παρουσίας μας στην Σελήνη.

Η λειτουργία της βάσης Artemis Base Camp θα συνεπικουρείται από ειδικά οχήματα σεληνιακού εδάφους για την μεταφορά των αστροναυτών σε μικρές αποστάσεις από την βάση, από μία πλατφόρμα διαβίωσης-μετακίνησης για αποστολές διάρκειας έως και 45 ημερών σε μεγάλες αποστάσεις από την βάση, καθώς και από ειδικούς θαλάμους διαβίωσης που θα μπορούν να «φιλοξενούν» μέχρι και 4 αστροναύτες για ολιγοήμερη παραμονή τους εκτός της βάσης.

Στην επιφάνεια της Σελήνης, τέλος, οι αστροναύτες θα ελέγξουν νέες προηγμένες τεχνολογίες, πολλές από τις οποίες σχετίζονται με την παραγωγή καυσίμων, νερού και οξυγόνου in situ, ώστε να αποφευχθεί ή έστω να περιοριστεί η δαπανηρή μεταφορά τους από την Γη.

Ας σημειωθεί, ωστόσο, ότι το «σχέδιο» αυτό δεν περιλαμβάνει ούτε ακριβές χρονοδιάγραμμα ούτε αναλυτικό προϋπολογισμό (με εξαίρεση ίσως την «δέσμευση» για προσεδάφιση αστροναυτών στην Σελήνη το 2024).

 

Περισσότερες πληροφορίες θα βρείτε στο βιβλίο της παράστασης Το μέλλον στο Διάστημα, πατώντας ΕΔΩ.

 

Πηγή:  NASA's Plan for Sustained Lunar Exploration and Development

Φωτογραφία: Καλλιτεχνική αναπαράσταση αστροναύτη του προγράμματος Άρτεμις στην επιφάνεια της Σελήνης (NASA)

π