Ομάδα αστρονόμων θα χρησιμοποιήσει την διεισδυτική υπέρυθρη ματιά του διαστημικού τηλεσκοπίου James Webb για την μελέτη της γιγάντιας μαύρης τρύπας που κρύβεται στον πυρήνα του Γαλαξία μας: του Τοξότη Α*. Το φιλόδοξο αυτό πρόγραμμα θα υλοποιηθεί σε συνεργασία με το Τηλεσκόπιο Ορίζοντα Γεγονότων (Event Horizon telescope EHT).

Tο διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb, το σπουδαιότερο ίσως διαστημικό τηλεσκόπιο της επόμενης δεκαετίας, εκτοξεύθηκε στις 25 Δεκεμβρίου του 2021, ενώ το EHT είναι ένα διεθνές δίκτυο 8 ραδιοτηλεσκοπίων, διάσπαρτων σε όλη την υφήλιο, τα οποία λειτουργούν όλα μαζί ως ένα γιγάντιο συμβολομετρικό ραδιοτηλεσκόπιο με διάμετρο σχεδόν όση και ο πλανήτης μας. Υπενθυμίζουμε εδώ ότι το EHT συνέλεξε τον Απρίλιο του 2017 έναν εντυπωσιακό όγκο δεδομένων για την μαύρη τρύπα που βρίσκεται στον πυρήνα του γιγάντιου ελλειπτικού γαλαξία M87, κατορθώνοντας δύο χρόνια αργότερα να απεικονίσει την «σκιά» της, ένα ιστορικό επίτευγμα το οποίο ανακοινώθηκε την Τετάρτη 11 Απριλίου 2019.

Ο Τοξότης Α*, η γιγάντια μαύρη τρύπα του δικού μας Γαλαξία, παρόλο που βρίσκεται πολύ πιο κοντά, είναι αρκετά πιο αμυδρή, ενώ οι παράξενες εκλάμψεις που παρατηρούνται διαρκώς στα υλικά που την περιβάλλουν, δυσχεραίνουν κατά πολύ την συλλογή δεδομένων από την γειτονιά της. Το γεγονός, μάλιστα, ότι αυτές οι εκλάμψεις δεν έχουν παρατηρηθεί σε καμία άλλη υπερμεγέθη μαύρη τρύπα, καθιστά τον Τοξότη Α* ακόμη πιο ενδιαφέροντα επιστημονικά, όπως δήλωσε χαρακτηριστικά ο αστρονόμος Farhad Yusef-Zadeh, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Northwestern και επικεφαλής ερευνητής του προγράμματος παρατήρησης της γιγάντιας μαύρης τρύπας του Γαλαξία μας με το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb.

Οι εκλάμψεις αυτές οφείλονται στην προσωρινή αλλά έντονη επιτάχυνση σωματιδίων γύρω από τη μαύρη τρύπα σε πολύ υψηλότερες ενέργειες, που συνοδεύεται από αντίστοιχη εκπομπή ακτινοβολίας. Ένα σημαντικό πλεονέκτημα της παρατήρησης του Τοξότη Α* με το James Webb είναι η δυνατότητα ταυτόχρονης και συνεχούς λήψης δεδομένων σε δύο υπέρυθρα μήκη κύματος. Μ’ αυτόν τον τρόπο, το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb θα παρατηρήσει διαφορετικούς κύκλους έξαρσης και εξαφάνισης των εκλάμψεων. Τα δεδομένα αυτά θα συνδυαστούν με τα δεδομένα που θα συλλέξει το τηλεσκόπιο EHT, προσφέροντας στην επιστημονική κοινότητα μια πιο καθαρή εικόνα της γιγάντιας μαύρης τρύπας του Γαλαξία μας.

Επίθεσης, η ανάλυση των σχετικών δεδομένων θα συμβάλει στην προσπάθεια των επιστημόνων να αποκρυπτογραφήσουν την προέλευση και τον μηχανισμό που προκαλεί τις εκλάμψεις αυτές, ενώ θα τους δώσουν την ευκαιρία να ελέγξουν για μία ακόμη φορά θεμελιώδεις προβλέψεις της Γενικής Θεωρίας της Σχετικότητας.

Πηγή: NASA’s Webb Will Join Forces with the Event Horizon Telescope to Reveal the Milky Way’s Supermassive Black Hole (webbtelescope.org)

Περισσότερες πληροφορίες:

Η πρώτη φωτογράφιση της «σκιάς» μίας μαύρης τρύπας είναι γεγονός! - ΙΔΡΥΜΑ ΕΥΓΕΝΙΔΟΥ (eef.edu.gr)

Το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb (1) - ΙΔΡΥΜΑ ΕΥΓΕΝΙΔΟΥ (eef.edu.gr)

Φωτογραφία: Η κεντρική περιοχή του Γαλαξία μας στο εγγύς υπέρυθρο, όπως απαθανατίστηκε από το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble.

Credit: NASA, ESA, Q.D. Wang (University of Massachusetts, Amherst), and STScI

 

π