Πριν από περίπου 20.000 χρόνια ένα αμυδρότατο άστρο που μέχρι πριν από μερικά χρόνια ξεχώριζε από την κωδική του μόνο ονομασία έλαμψε με τόσο μεγάλη ένταση ώστε έγινε ξαφνικά και απρόσμενα το λαμπρότερο άστρο του Γαλαξία μας. Το αμυδρότατο αυτό άστρο, με την ονομασία V838, βρίσκεται στον αστερισμό του Μονόκερου και τον Ιανουάριο του 2002 έλαμψε με φωτεινότητα 600.000 φορές μεγαλύτερη απ’ αυτήν με την οποία λάμπει ο Ήλιος μας. Έκτοτε η μυστηριώδης αυτή αναλαμπή έχει εξασθενήσει και πάλι με αποτέλεσμα το άστρο αυτό να επιστρέψει για μιαν ακόμη φορά στην πρότερη «ανωνυμία» του.

Η «φωτεινή ηχώ» όμως της αναλαμπής εκείνης συνέχισε να φωτίζει την γύρω από το άστρο περιοχή με αποτέλεσμα τα χρόνια που πέρασαν από τότε να έχουμε την ευκαιρία να καταγράψουμε με το Διαστημικό Τηλεσκόπιο «Χαμπλ» την σκονισμένη του γειτονιά. Πράγματι, η φωτεινότητα της αστρικής εκείνης έκρηξης, που χρειάστηκε 20.000 χρόνια για να φτάσει μέχρι τη Γη μας, μας απεκάλυψε τα αέρια υπολείμματα που είχαν ξεφύγει κατά καιρούς από το γιγάντιο αυτό άστρο καθώς είχε φτάσει στα τελευταία στάδια της ζωής του. Τα αέρια αυτά αντανακλούν το φως της έκρηξης καθώς αυτό τα διασχίζει και μ’ αυτόν τον τρόπο μας αποκαλύπτουν την παράξενη ιστορία ενός σπάνιου είδους αστρικών εκρήξεων που συμβαίνουν στα επονομαζόμενα «εκρηγνυόμενα μεταβλητά» άστρα.

Οι εκρήξεις αυτού του είδους των άστρων μοιάζουν με εκρήξεις τύπου «νόβα» αν και στην περίπτωσή τους δεν παρατηρούνται οι τεράστιες θερμοκρασίες που παρατηρούνται στις «νόβα» αφού η θερμοκρασία που επικρατεί στα εξωτερικά τους στρώματα δεν είναι μεγαλύτερη απ’ αυτήν που εκπέμπει μια απλή λάμπα. Αντίθετα στις εκρήξεις «νόβα» ένας άσπρος νάνος συγκεντρώνει όλο και πιο πολλά υλικά από κάποιον συνοδό του με αποτέλεσμα κάποια στιγμή να υπερβεί το όριο ισορροπίας του (1,4 ηλιακές μάζες). Και τότε ο άσπρος νάνος καταρρέει απότομα, υπερθερμαίνοντας το εσωτερικό του στα 10 δισεκατομμύρια βαθμούς, με αποτέλεσμα την πρόκληση νέων πυρηνικών αντιδράσεων. Η πυρηνική "φωτιά" απελευθερώνει τεράστιες ποσότητες ενέργειας που κυριολεκτικά διαλύει το άστρο με μία τρομερή έκρηξη.

[NASA]

π