π
Διαστημική Ρουφήχτρα
από τον Διονύση Σιμόπουλο
Πριν από αρκετά χρόνια ένα από τα τέσσερα μεγάλα τηλεσκόπια VLT του Ευρωπαϊκού Νότιου Αστεροσκοπείου στη Χιλή, εντόπισαν στον πυρήνα του ενεργού γαλαξία NGC 1097 την ύπαρξη μιας γιγάντιας Μαύρης Τρύπας αποκαλύπτοντάς μας συγχρόνως τον τρόπο με τον οποίο τα γειτονικά υλικά που βρίσκονται εκεί κατευθύνονται προς την άβυσσο της διαστημικής αυτής ρουφήχτρας. Ο γαλαξίας αυτός είναι ένας ραβδωτός σπειροειδής γαλαξίας με ενεργό πυρήνα (τύπου AGN) σε απόσταση 45 εκατομμυρίων ετών φωτός προς την κατεύθυνση του νότιου αστερισμού της Καμίνου.
Κοντά στην καρδιά του γαλαξία NGC 1097 σε μια περιοχή 300 ετών φωτός ο ουρανός είναι κατάφωτος από την ακτινοβολία αμέτρητων άστρων καθώς επίσης και από 300 περιοχές αστρογένεσης που οφείλονται στις έντονες βαρυτικές δυνάμεις που επικρατούν εκεί. Θα μπορούσαμε επίσης να ονομάσουμε τον πυρήνα του γαλαξία αυτού και «αστρικό νεκροταφείο» γιατί, εκτός από τα νεογέννητα άστρα, τα περισσότερα άστρα της περιοχής είναι σχετικώς ψυχρά με ένα κοκκινωπό χρωματισμό και προχωρημένης ηλικίας.
Σήμερα άλλωστε είμαστε βέβαιοι ότι στο κέντρο όλων σχεδόν των γαλαξιών υπάρχουν υπερμεγέθεις Μαύρες Τρύπες που περιέχουν την μάζα εκατομμυρίων ήλιων σε ένα χώρο που δεν υπερβαίνει την διάμετρο του Ηλιακού μας Συστήματος. Μια τέτοια τερατώδης Μαύρη Τρύπα έχει την φωλιά της στο κέντρο και του δικού μας Γαλαξία στην πιο πλούσια σε αστρικές ομάδες και νεφελώματα περιοχή της Γαλαξιακής λωρίδας που βρίσκεται στον αστερισμό του Τοξότη, δίπλα σχεδόν σε μια ενεργή πηγή ακτινοβολιών που ονομάζεται Τοξότης Α*. Ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό στο κέντρο των ενεργών γαλαξιών, αλλά και του δικού μας Γαλαξία, είναι η ύπαρξη μιας γιγάντιας Μαύρης Τρύπας που καταβροχθίζει κυριολεκτικά ένα προς ένα τα άστρα του γαλαξιακού πυρήνα καθώς αυτά εξελίσσονται και πέφτουν προς το κέντρο.
Photo credits: NASA
π