π
Ο Θάνατος του Αγγελιοφόρου
Η διαστημοσυσκευή Messenger (Αγγελιοφόρος), 7 χρόνια από τότε που συνέλεξε τα πρώτα δεδομένα για τον Ερμή και 4 χρόνια από τότε που τέθηκε σε τροχιά γύρω του, ολοκλήρωσε την αποστολή της στις 30 Απριλίου, προσκρούοντας στην επιφάνειά του.
Έχοντας καταναλώσει και τα τελευταία αποθέματα των προωστικών του καυσίμων, το Messenger εισήλθε σε τροχιά σύγκρουσης με τον Ερμή, στον οποίο προσέκρουσε με ταχύτητα 14.000 km/h, σχηματίζοντας κρατήρα 15 m.
Το Messenger ήταν το πρώτο διαστημικό όχημα που επισκέφτηκε τον πλησιέστερο πλανήτη στον Ήλιο από τα μέσα της δεκαετίας του ‘70, όταν η διαστημοσυσκευή Mariner 10 χαρτογράφησε μεγάλο μέρος της επιφάνειάς του, αλλά και το πρώτο που τέθηκε σε τροχιά γύρω του [η εικόνα που παραθέτουμε σήμερα είναι καλλιτεχνική αναπαράσταση του Messenger, καθώς κινείται πάνω από την επιφάνεια του Ερμή (φωτογρ. NASA/Johns Hopkins University Applied Physics Laboratory/Carnegie Institution of Washington)].
Η διαστημοσυσκευή Messenger της NASA εκτοξεύθηκε από το ακρωτήριο Κανάβεραλ στις 3 Αυγούστου 2004 και τέθηκε σε τροχιά γύρω από τον Ερμή το 2011.
Δεδομένου ότι ο Ερμής είναι ο πλησιέστερος πλανήτης στον Ήλιο και κατά συνέπεια αυτός που περιφέρεται γύρω του με τη μέγιστη ταχύτητα, η απευθείας πτήση του Messenger από την Γη στον Ερμή ήταν απαγορευτική με την υπάρχουσα τεχνολογία.
Αυτό διότι ήταν πρακτικά αδύνατο να αποθηκευθεί και να μεταφερθεί η τεράστια ποσότητα καυσίμων που ήταν απαραίτητη, προκειμένου να επιβραδυνθεί η διαστημοσυσκευή, ώστε να τεθεί σε τροχιά γύρω του.
Προκειμένου το Messenger να εισέλθει σε τροχιά γύρω από τον Ερμή, χρειάστηκε να ακολουθήσει προηγουμένως μια πολύπλοκη πορεία που περιελάμβανε 6 διελεύσεις από άλλους πλανήτες.
Ειδικότερα, προτού αιχμαλωτιστεί από την βαρυτική έλξη του Ερμή, το Messenger ακολούθησε μια πορεία που το έφερε μία φορά δίπλα από την Γη, δύο φορές δίπλα από την Αφροδίτη και 3 φορές δίπλα από τον ίδιο τον Ερμή.
Αυτού του είδους η «βαρυτική βοήθεια» είναι η συνηθισμένη τακτική που ακολουθούν οι επιστήμονες στον σχεδιασμό των διαστημικών αποστολών και βασίζεται στην ανταλλαγή ορμής μεταξύ διαστημοσυσκευής και πλανήτη, προκειμένου να μεταβληθεί όσο απαιτείται η ταχύτητα και η τροχιά της.
Με αυτές τις «μανούβρες» το Messenger διήνυσε συνολικά σχεδόν 8 δισ. km, προτού εισέλθει σε τροχιά γύρω από τον Ερμή, όταν η μέση απόσταση του Ποσειδώνα, του πιο απομακρυσμένου πλανήτη, είναι σχεδόν η μισή.
Έχοντας έκτοτε συμπληρώσει περισσότερες από 4.100 πλήρεις περιφορές γύρω από τον Ερμή, το Messenger χαρτογράφησε και απεικόνισε την επιφάνειά του, ενώ συνέλεξε δεδομένα που θα βοηθήσουν τους αστρονόμους να ανασυνθέσουν την γεωλογική του εξέλιξη.
Τα δεδομένα που συνέλεξε στην διάρκεια της αποστολής του περιλαμβάνουν περισσότερες από 250.000 εικόνες και συνολικά περισσότερα από 10 terabytes δεδομένων, τα οποία θα αναλύονται για αρκετά ακόμη χρόνια από τους επιστήμονες.
Ήδη, όμως, όσα αποκαλύφθηκαν με την βοήθεια του Messenger είναι εντυπωσιακά.
Για παράδειγμα, εντοπίστηκαν στους πόλους του πλανήτη κρατήρες, στον πυθμένα των οποίων υπάρχουν ποσότητες παγωμένου νερού, καλυμμένου με ένα υλικό οργανικής προέλευσης, τα οποία εικάζεται ότι μεταφέρθηκαν στον Ερμή με την βοήθεια αστεροειδών και κομητών που συνετρίβησαν στην επιφάνειά του.
Εξίσου εντυπωσιακή ήταν και η ανακάλυψη ότι το μαγνητικό πεδίο του Ερμή δεν ευθυγραμμίζεται με τον πυρήνα του πλανήτη, αλλά είναι μετατοπισμένο προς τον βόρειο πόλο του, όπως επίσης και η ανακάλυψη ενδείξεων που υποδηλώνουν ότι ο Ερμής κατά το απώτερο παρελθόν του διέθετε έντονη ηφαιστειακή δραστηριότητα.
Η μεγαλύτερη, όμως, και πλέον αναπάντεχη ανακάλυψη μέχρι σήμερα, που οφείλεται στα δεδομένα του Messenger, είναι το γεγονός ότι ο Ερμής εμπεριέχει σημαντικά μεγαλύτερες ποσότητες πτητικών στοιχείων, όπως χλώριο, θείο και κάλιο, απ’ αυτές που περίμεναν οι αστρονόμοι.
Πραγματικά, δεδομένης της εγγύτητας του Ερμή με τον Ήλιο, οι περισσότεροι αστρονόμοι θεωρούσαν ότι οι ενώσεις αυτές θα έπρεπε να είχαν εξαερωθεί από τον πλανήτη προ πολλού.
Η ύπαρξη των στοιχείων αυτών στον Ερμή θα αναγκάσει τους αστρονόμους να αναθεωρήσουν πολλά απ’ όσα νόμιζαν ότι γνώριζαν για τον σχηματισμό και τα πρώτα στάδια εξέλιξής του.
Την σκυτάλη της εξερεύνησης του Ερμή θα παραλάβει η διαστημική αποστολή BepiColombo, που σχεδιάζεται από τον ESA και την JAXA, δηλαδή τον Ευρωπαϊκό και τον Ιαπωνικό Οργανισμό Διαστήματος, η οποία αναμένεται να εκτοξευθεί το 2017.
π