π
Τι γνωρίζετε, άραγε για...Μάτια και Δαχτυλίδια στον Ουρανό;
από τον Διονύση Σιμόπουλο
Στον αστερισμό του Αετού βρίσκεται ένα πραγματικά παράξενο ουράνιο αντικείμενο που λάμπει σαν ένα γιγάντιο απόκοσμο «μάτι». Είναι το πλανητικό νεφέλωμα NGC 6751 σε απόσταση 6.500 ετών φωτός από τη Γη. Η διάμετρός του φτάνει τα 7,5 τρισεκατομμύρια χιλιόμετρα και είναι 600 φορές μεγαλύτερο από το Ηλιακό μας Σύστημα. Τα χρώματα μας πληροφορούν για την θερμοκρασία που έχουν τα διάφορα τμήματά (με τον κοκκινωπό χρωματισμό αποτυπώνονται οι ψυχρότερες αέριες περιοχές) των διαστελλομένων χειμάρρων υλικών που κατευθύνονται μακριά από το ετοιμοθάνατο άστρο με ταχύτητα που φτάνει τα 40 χιλιόμετρα το δευτερόλεπτο. Το «Νότιο Δακτυλιοειδές Νεφέλωμα» (NGC 3132) μοιάζει πολύ με το φημισμένο συνονόματό του στον βόρειο ουρανό, στον αστερισμό της Λύρας. Η σημερινή του διάμετρος φτάνει τα πέντε δισεκατομμύρια χιλιόμετρα, ενώ το αεριώδες νέφος διαστέλλεται με ταχύτητα 15 χιλιομέτρων το δευτερόλεπτο. Στο κέντρο του νεφελώματος διακρίνονται δύο άστρα εκ των οποίων το πιο αμυδρό είναι το άστρο που εκτόξευσε τα αέρια. Το άστρο αυτό είναι σήμερα πολύ μικρότερο από τον Ήλιο αλλά πολύ πιο θερμό και κατακλύζει το περιβάλλον διάστημα με υπεριώδη ακτινοβολία που κάνει τα αέρια να λάμπουν σαν λάμπα φθορισμού. Σε πέντε δισεκατομμύρια χρόνια από σήμερα ο Ήλιος θα εκτοξεύσει ένα παρόμοιο κέλυφος αερίων όταν θα φτάσει κι αυτός το τέλος της ζωής του.
π