Το Νεφέλωμα της Κόκκινης Αράχνης, περίπου 3.000 έτη φωτός μακριά στον αστερισμό του Τοξότη, είναι ένα διπολικό (δηλαδή με δύο λοβούς) πλανητικό νεφέλωμα. Τα πλανητικά νεφελώματα σχηματίζονται στα τελευταία στάδια της ζωής των άστρων σαν τον Ήλιο, τα οποία εκτινάσσουν στο Διάστημα το μεγαλύτερο μέρος των εξωτερικών τους στιβάδων, αφήνοντας ως λείψανο τον υπέρθερμο πυρήνα τους, ο οποίος έχει συμπιεστεί σε έναν λευκό νάνο. Στα διπολικά πλανητικά νεφελώματα, ωστόσο, ο λευκός νάνος ανήκει σε ένα διπλό αστρικό σύστημα, ενώ οι χαρακτηριστικοί λοβοί του πιθανότατα σχηματίζονται από την κίνηση του ενός άστρου γύρω από το άλλο.

Σε αυτή την εικόνα διακρίνουμε τους πολύπλοκους «κυματισμούς» που έχουν σχηματιστεί στα αέρια «τοιχώματα» των δύο λοβών, οι οποίοι ενεργοποιούνται από τον βίαιο αστρικό άνεμο, δηλαδή την συνεχή ροή φορτισμένων σωματιδίων από την επιφάνεια του υπέρθερμου λευκού νάνου που βρίσκεται στο κέντρο τους.

Τα τεράστια αυτά «κύματα» φτάνουν σε ύψος που αγγίζει τα 100 δισ. km, ενώ ο αστρικός άνεμος που τα «σμίλεψε», «πνέει» με ταχύτητα 7-16 εκατ. km/hr. Τα ίδια τα κύματα διαχέονται προς τα έξω με πολύ μικρότερη ταχύτητα, που ωστόσο αγγίζει το 1 εκατ. km/hr, ενώ η θερμοκρασία τους υπολογίστηκε στους 10.000 βαθμούς Κελσίου. Η ανάλυση των σχετικών δεδομένων του Hubble καταδεικνύει ακόμη ότι ο κεντρικός λευκός νάνος έχει θερμοκρασία τουλάχιστον 500.000 βαθμών Κελσίου. Η θερμοκρασία του, δηλαδή, είναι τόσο υψηλή, που εκλύει ακτινοβολία κυρίως στις ακτίνες Χ, γι’ αυτό και παραμένει αόρατος για το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble, το οποίο «βλέπει» στο ορατό, στο υπέρυθρο και στο υπεριώδες τμήμα του ηλεκτρομαγνητικού φάσματος.

Φωτογραφία

Credit: ESA & Garrelt Mellema (Leiden University, the Netherlands)

π