Υπάρχει άραγε ζωή στο Ηλιακό μας Σύστημα, εκτός από τη Γη; Κι αν ναι, τι μορφή μπορεί να έχει; Θα μπορούσε άραγε να μοιάζει με τα «πράσινα ανθρωπάκια» των κινηματογραφικών ταινιών επιστημονικής φαντασίας που μας έχουν κατακλύσει τα τελευταία χρόνια ή μήπως πρόκειται για μικροβιακή μορφή ζωής που θα μπορούσε να δημιουργηθεί ακόμη και σε περιοχές που εξ αρχής φαίνονται ότι θα ήσαν ιδιαίτερα εχθρικές στη γέννηση και την εξέλιξη της ζωής;

Με την πρόσφατη ανακάλυψη ενδείξεων για την πιθανή ύπαρξη μικροβιακής ζωής στην ατμόσφαιρα της Αφροδίτης ήρθαν στο προσκήνιο κι άλλες παρόμοιες εκτιμήσεις. Πάρτε για παράδειγμα τον μεγαλύτερο δορυφόρο του Κρόνου, τον Τιτάνα. Από τις μέχρι τώρα μελέτες που έχουν γίνει γνωρίζουμε ότι ο Τιτάνας διαθέτει μια πλούσια σε οργανικά μόρια ατμόσφαιρα αζώτου και μεθανίου, ενώ είναι και το μοναδικό ουράνιο σώμα στο ηλιακό σύστημα που διαθέτει λίμνες υγρού μεθανίου και αιθανίου. Η υπεριώδης ακτινοβολία του Ήλιου έχει την δυνατότητα να διασπάσει τα μόρια του μεθανίου και να δημιουργηθούν έτσι διάφορα πολύπλοκα οργανικά μόρια, μόρια δηλαδή που να περιέχουν άνθρακα. Είναι γνωστό άλλωστε ότι ο άνθρακας αποτελεί τη βάση της ζωής πάνω στη Γη και ότι είναι το πιο επιδέξιο απ’ όλα τα χημικά στοιχεία στη δημιουργία πολύ περισσότερων χημικών ενώσεων απ’ ότι όλα τα άλλα χημικά στοιχεία μαζί.

Η ζωή άλλωστε πάνω στη Γη βασίζεται σε πολύπλοκα οργανικά μόρια άνθρακα όπως είναι το DNA. Η ύπαρξη όμως τέτοιων πολύπλοκων οργανικών ενώσεων δεν είναι αρκετή για την δημιουργία ζωής. Έτσι, στην προσπάθεια των επιστημόνων να δώσουν έναν λειτουργικό ορισμό της ζωής έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι η απάντηση σ’ αυτό το ερώτημα δεν είναι και τόσο εύκολη, αφού ορισμένες προσπάθειες να περιγραφούν τα χαρακτηριστικά της ζωής είτε αποκλείουν ορισμένα είδη ζωής, είτε περιλαμβάνουν και ορισμένα μη ζωντανά αντικείμενα.

Η ιδιότητα όμως που χαρακτηρίζει όλους του ζωντανούς οργανισμούς είναι το γεγονός ότι όλοι τους χρειάζονται ενέργεια για τον μεταβολισμό τους, είτε πρόκειται για ενέργεια από τον Ήλιο (όπως κάνουν τα γήινα φυτά), είτε για ενέργεια από την κατανάλωση τροφής (όπως κάνουν τα γήινα ζώα), είτε τέλος για ενέργεια που προέρχεται από διάφορες ανόργανες χημικές αντιδράσεις (όπως συμβαίνει στα μικρόβια).

Φτάνουμε λοιπόν στο σημείο να αναρωτηθούμε αν η δημιουργία μονοκύτταρων οργανισμών, σαν τα μικρόβια, θα μπορούσε να επιτευχθεί σε οποιαδήποτε περιοχή θα είχε την ικανότητα να διατηρήσει την ύπαρξη ενός πλούσιου δικτύου χημικών ενώσεων, όπως είναι η ατμόσφαιρα του Τιτάνα ή της Αφροδίτης!

[NASA]

π