Ένα από τα σπουδαία επιτεύγματα του διαστημικού τηλεσκοπίου Hubble ήταν ότι κατόρθωσε να «δει» πιο πίσω στον χρόνο και πιο κοντά στη Μεγάλη Έκρηξη από ποτέ, αποτυπώνοντας ορισμένους από τους αμυδρότερους και πλέον μακρινούς γαλαξίες που έχουν ως τώρα εντοπιστεί. Η προσπάθεια αυτή ξεκίνησε τον Δεκέμβριο του 1995, όταν οι αστρονόμοι προσανατόλισαν για 10 συνεχείς ημέρες τις κάμερες του Hubble προς το ίδιο σημείο του ουρανού στο βόρειο ημισφαίριο. Με τις εικόνες αυτές του «Βαθέος Πεδίου» (Deep Field), όπως ονομάστηκαν, καθώς και με τις αντίστοιχες λήψεις που πραγματοποιήθηκαν τρία χρόνια αργότερα στο νότιο ημισφαίριο, οι αστρονόμοι ανίχνευσαν το φως των πιο απόμακρων μέχρι τότε γαλαξιών. Το «πείραμα» αυτό επαναλήφθηκε από τον Σεπτέμβριο του 2003 έως τον Ιανουάριο του 2004, προσφέροντας στην διεθνή επιστημονική κοινότητα την εικόνα του «Υπερ-Βαθέος Πεδίου» (Ultra-Deep Field). Στην εικόνα αυτή αποτυπώνονται 10.000 γαλαξίες, το αρχέγονο φως πολλών από τους οποίους ταξίδεψε ακόμα και 13 δισ. χρόνια μέχρι να φτάσει σ’ εμάς. Η εικόνα, τέλος, του «Ακραία Βαθέος Πεδίου» (eXtreme Deep Field), που δόθηκε στην δημοσιότητα το 2012, συνετέθη από τα δεδομένα που ελήφθησαν στην διάρκεια 10 ετών παρατήρησης και βελτιώνει το προηγούμενο ρεκόρ, διεισδύοντας ακόμη πιο πίσω στον χρόνο και φτάνοντας μέχρι και 13,2 δισ. χρόνια στο παρελθόν. Οι εικόνες αυτές έδωσαν την ευκαιρία στους αστρονόμους να μελετήσουν τον τρόπο με τον οποίο άρχισαν να ξεπροβάλλουν και να διαμορφώνονται οι δομές μεγάλης κλίμακας μέσα από το χαοτικό νεαρό Σύμπαν. Επιπλέον, τους βοήθησαν να διευρύνουν τις γνώσεις τους, όχι μόνο για τον σχηματισμό των πρώτων γαλαξιών, αλλά και για τον τρόπο με τον οποίο οι μεγαλύτεροι γαλαξίες «χτίζονται» σταδιακά από μικρότερους μέσω αλλεπάλληλων συγκρούσεων, συγχωνεύσεων και γαλαξιακού «κανιβαλισμού» (φωτογρ. NASA, ESA, and S. Beckwith (STScI) and the HUDF Team).

π