To 1854 ανακαλύφθηκε μια μούμια η οποία διαπιστώθηκε ότι ανήκε στον Νεσιαμούν, έναν ιερέα ο οποίος έζησε στον ναό του Αμούν στο συγκρότημα του Καρνάκ στις Θήβες της Αιγύπτου (σημερινό Λούξορ), την εποχή του Φαραώ Ραμσή του 11ου ο οποίος βασίλεψε σε μια ιδιαίτερα ταραγμένη περίοδο για την Αίγυπτο, τον 11ο αιώνα π.Χ.

Από τις μελέτες που έγιναν στην μούμια αρχικά θεωρήθηκε ότι ο θάνατός του οφειλόταν σε στραγγαλισμό. Στην συνέχεια αναπτύχθηκε η άποψη ότι τον τσίμπησε στην γλώσσα ένα έντομο και πέθανε αμέσως από αλλεργική αντίδραση. Ερευνητές του πανεπιστημίου του Λονδίνου Royal Holloway, του Πανεπιστημίου της Υόρκης, καθώς και του Μουσείου του Λιντς, όπου εκτίθεται ο Νεσιαμούν αποφάσισαν να προχωρήσουν σε ένα ιδιαίτερα φιλόδοξο εγχείρημα. Αποφάσισαν να ανασυνθέσουν την φωνή του ιερέα και με δημοσίευση τους στην επιθεώρηση «Scientific Reports» περιγράφουν τα αποτελέσματα της προσπάθειάς τους.

Οι ερευνητές σάρωσαν σε τομογράφο την μούμια και κατέγραψαν μια σειρά από δεδομένα, όπως τις διαστάσεις της στοματικής και ρινικής κοιλότητας, καθώς και οργάνων όπως ο λάρυγγας και ο φάρυγγας. Στην συνέχεια, χρησιμοποιώντας αυτά τα δεδομένα, παρήγαγαν σε τρισδιάστατο εκτυπωτή ένα ομοίωμα ολόκληρου του φωνητικού συστήματος του Νεσιαμούν ενώ δημιούργησαν και έναν ηλεκτρονικό λάρυγγα. Με απλά λόγια οι ερευνητές αναδημιούργησαν με τεχνητό τρόπο τις φωνητικές χορδές του ιερέα. Παράχθηκε με αυτόν τον τρόπο ένας συνθετικός ήχος που, σύμφωνα με τους ερευνητές, είναι όμοιος με την φωνή του Νεσιαμούν. Οι ερευνητές έκαναν κάποιες εκτιμήσεις για το ποια μπορεί να ήταν η τελευταία λέξη που βγήκε από το στόμα του ιερέα, θεωρώντας ότι αυτή θα ήταν ένα επιφώνημα μετά το τσίμπημα. Προσπάθησαν λοιπόν να ανασυνθέσουν την φωνή του Νεσιαμούν να λέει αυτό το επιφώνημα που θα ήταν προφανώς κάποιο επιφώνημα πόνου, κάτι σαν «αχ», «ωχ» κ.λπ.. Πράγματι το τεχνητό φωνητικό σύστημα παρήγαγε ένα τέτοιο επιφώνημα με αποτέλεσμα οι ερευνητές να πιστεύουν ότι πέτυχαν να ανασυνθέσουν την φωνή του Νεσιαμούν, η οποία όπως αναφέρουν ήταν λίγο πιο «ψηλή» σε σχέση με αυτή του μέσου σημερινού άνδρα. Ίσως η ανασύνθεση ενός επιφωνήματος να μην ακούγεται ιδιαίτερα εντυπωσιακό αποτέλεσμα, όμως πρέπει να σημειωθεί ότι είναι η πρώτη φορά που γίνεται ανασύνθεση της φωνής ενός νεκρού άνδρα για τον οποίο δεν είχαμε κανένα δείγμα της φωνής του ή κάποιο άλλο στοιχείο για αυτή και αναμένουμε τώρα να δούμε πώς μπορεί να εξελιχθεί αυτή η τεχνολογία στο μέλλον.

Στο Κέντρο Επιστήμης και Τεχνολογίας του Ιδρύματος Ευγενίδου υπάρχει ένας ολόκληρος τομέας διαδραστικών εκθεμάτων που επιτρέπουν στον επισκέπτη να μάθει τα πάντα για τον ήχο, τα φαινόμενα του και τους τρόπους παραγωγής και μετάδοσης του.

ΛΕΖΑΝΤΑ: Η μούμια του Νεσιαμούν η φωνή του οποίου αναπαράχθηκε με τεχνητό τρόπο. Credit: Leeds Museum and Galleries

κετ