Συμπληρώνονται 240 χρόνια από την ανακάλυψη του πλανήτη Ουρανού. Ο έβδομος πλανήτης του Ηλιακού μας συστήματος ανακαλύφθηκε τυχαία στις 13 Μαρτίου του 1781 από τον Γερμανικής καταγωγής Βρετανό αστρονόμο William Herschel (1738–1822), ο οποίος παρατήρησε με το τηλεσκόπιό του ένα ιδιαίτερα αμυδρό ουράνιο σώμα, το οποίο μετατοπιζόταν μπροστά από τα «απλανή» άστρα. Αρχικά, ο Herschel θεώρησε ότι είχε ανακαλύψει έναν κομήτη. Αργότερα, όμως, άλλοι αστρονόμοι συνειδητοποίησαν ότι ο «κομήτης» του Herschel ήταν στην πραγματικότητα ένας νέος πλανήτης σε τροχιά γύρω από τον Ήλιο. Απ’ ό,τι φαίνεται, πάντως, ο πλανήτης αυτός είχε παρατηρηθεί ήδη από το 1690, αν και οι αστρονόμοι θεωρούσαν τότε ότι είναι άστρο.

Ο Ουρανός είναι ο τέταρτος σε μάζα πλανήτης του Ηλιακού συστήματος και βρίσκεται 20 ΑΜ μακριά από τον Ήλιο, συμπληρώνοντας μία τροχιά γύρω του σε περίπου 84 χρόνια. Πρόκειται για τον μοναδικό πλανήτη του οποίου ο ισημερινός είναι σχεδόν κάθετος στην τροχιά του, ή για να το πούμε διαφορετικά, ο μοναδικός πλανήτης του οποίου ο άξονας περιστροφής είναι παράλληλος στο επίπεδο της τροχιάς του και της Εκλειπτικής.

Αξίζει να αναφέρουμε εδώ ότι η ανακάλυψη του Ουρανού συνέβαλε στην ανακάλυψη του όγδοου και πιο απομακρυσμένου πλανήτη από τον Ήλιο. Πραγματικά, ο Ποσειδώνας είναι ο μοναδικός πλανήτης του Ηλιακού συστήματος ο οποίος δεν ανακαλύφθηκε μέσα από τη συστηματική παρατήρηση του έναστρου ουρανού, αλλά χάρη στους υπολογισμούς που πραγματοποίησαν ανεξάρτητα ο ένας από τον άλλο, ο Γάλλος μαθηματικός Urbain Joseph Le Verrier (1811–1877) και ο Άγγλος μαθηματικός John Couch Adams (1819–1892). Γνωρίζοντας από προηγούμενες έρευνες ότι η τροχιά του Ουρανού διέφερε κάπως απ’ αυτήν που προέκυπτε θεωρητικά μέσα απ’ τους Νόμους του Νεύτωνα για την κίνηση των σωμάτων και την βαρύτητα, οι δύο αυτοί επιστήμονες υποστήριξαν ότι οι διαφορές αυτές οφείλονταν στην βαρυτική έλξη ενός άγνωστου έως τότε πλανήτη. Η παρατήρηση με τηλεσκόπιο του νέου πλανήτη το 1846 από τον Γερμανό αστρονόμο Johann Gottfried Galle (1812–1910) στην τροχιά που είχαν υπολογίσει οι δύο επιστήμονες επιβεβαίωσε τους σχετικούς υπολογισμούς και οι πλανήτες του Ηλιακού συστήματος αυξήθηκαν κατά έναν.

 

Φωτογραφία: Σε αυτήν την σύνθετη υπέρυθρη φωτογραφία απεικονίζονται τα δύο ημισφαίρια του πλανήτη Ουρανού. Ο βόρειος πόλος του είναι εκεί περίπου που θα ήταν η τέταρτη ώρα σε ένα ρολόι με δείκτες.

Credit: Lawrence Sromovsky, University of Wisconsin-Madison/W.W. Keck Observatory

π