Πόσο καλά γνωρίζεις τον εγκέφαλό σου;

Το γεγονός ότι διαβάζεις αυτό το κείμενο, ότι “μπήκες” σ’ αυτή την ιστοσελίδα, αλλά και όλα όσα αντιλαμβάνεσαι, κάνεις και σκέφτεσαι, ακόμη και η ίδια η αίσθηση που έχεις για τον εαυτό σου, είναι όλα αποτέλεσμα του νευρικού σου συστήματος! Τον πιο κομβικό ρόλο στο νευρικό μας σύστημα, κατέχει, ποιος άλλος; Ο εγκέφαλος. Ο εγκέφαλος είναι το κέντρο ελέγχου αυτής της πολύπλοκης, φανταστικής μηχανής που είναι το ανθρώπινο σώμα! Πώς μαθαίνουμε, πώς θυμόμαστε, πώς κινούμαστε και μιλάμε, ο χτύπος της καρδιάς μας, η πέψη του φαγητού μας, είναι αποτελέσματα της λειτουργίας του εγκεφάλου μας. Πιστεύετε, θα μπορούσαμε να σας κάνουμε να κουνήσετε, άθελά σας, το χέρι σας με το μυαλό μας;

Το Κέντρο Επιστήμης και Τεχνολογίας του ΙΕ, σας καλεί σε ένα ταξίδι γνωριμίας και κατανόησης αυτού του περίπλοκου και εντυπωσιακού οργάνου. Για δύο μόνο ημέρες, στον χώρο του Ιδρύματος Ευγενίδου, θα διεξαχθεί ένα φεστιβάλ αφιερωμένο στις Νευροεπιστήμες! Οι επισκέπτες μπορούν να συμμετάσχουν σε μια σειρά από δραστηριότητες και να αφεθούν να εκπλαγούν από τα όσα θα ανακαλύψουν.

Τις ημέρες του φεστιβάλ, στο Ίδρυμα Ευγενίδου, οι επιστήμονες του Κέντρου Επιστήμης και Τεχνολογίας θα πραγματοποιήσουν ένα ανατρεπτικό Science Show, που θα εστιάζει στην σχέση των αισθήσεών με την πραγματικότητα, πυρπολώντας την απόλυτη εμπιστοσύνη στις αισθήσεις μας. Καθηγητές από το ΕΚΠΑ και το Πάντειο Πανεπιστήμιο θα πραγματοποιήσουν ομιλίες που θα εισαγάγουν το κοινό στον κόσμο του εγκεφάλου και των νοητικών διεργασιών. Ποιος είναι ο ρόλος του, γιατί έχει ανάγκη τον ύπνο, πώς από τα ερεθίσματα που λαμβάνει κάθε στιγμή από το περιβάλλον του, μας επιτρέπει να έχουμε αντίληψη για τον κόσμο γύρω μας και οργανώνει την κατάλληλη αντίδραση που πρέπει να έχουμε βάσει της κατάστασης του περιβάλλοντος;

Καθ’ όλη τη διάρκεια του φεστιβάλ, οι επισκέπτες θα μπορούν να επισκεφθούν πειραματικούς «σταθμούς», όπου με τη βοήθεια επιστημόνων, θα μπορούν μέσα από μικροσκόπια να παρατηρήσουν από κοντά μέρη του εγκεφάλου και να ενημερωθούν για τον ρόλο τους, να βιώσουν απίστευτες πλάνες των αισθήσεών τους, αλλά και να περιηγηθούν στον χώρο όπου θα συναντήσουν έκθεση φωτογραφιών με εικόνες από τον χώρο της έρευνας του εγκεφάλου, καθώς και poster με σύντομες, κατανοητές ιστορίες νευρολογικών ασθενειών και τρόπων μελέτης του εγκεφάλου. 

Το φεστιβάλ Νευροεπιστήμης «It is all in your head: Εξερευνώντας τα μυστικά του εγκεφάλου» διοργανώνεται από το Κέντρο Επιστήμης και Τεχνολογίας του Ιδρύματος Ευγενίδου σε συνεργασία με ακαδημαϊκούς και επιστημονικούς φορείς, στο πλαίσιο της παγκόσμιας εβδομάδας ευαισθητοποίησης για τον εγκέφαλο.

Τις ημέρες διεξαγωγής του φεστιβάλ η είσοδος στη Διαδραστική Έκθεση του Κέντρου Επιστήμης και Τεχνολογίας θα είναι δωρεάν. 

Αναλυτικό πρόγραμμα:

Κυριακή 3/3/2024 και Κυριακή 10/3/2024, 15:00-20:00 

15:00-20:00 Πειραματικοί σταθμοί
Μπορούμε να ελέγξουμε τις κινήσεις σας με τη… δύναμη του μυαλού μας;

Είστε έτοιμοι να βιώσετε πλάνες των αισθήσεων και της αντίληψής σας; Πώς μοιάζουν από πολύ κοντά διάφορα μέρη του εγκεφάλου μας και τι ρόλο έχουν; Πόσο μοιάζει ο ανθρώπινος εγκέφαλος με τον εγκέφαλο ενός ερπετού; 

16:45-17:30 (Κυριακή 3/3) Ομιλία Δρ Σπύρου Ευθυμιόπουλου (Καθηγητή Φυσιολογίας Ζώων και Ανθρώπου-Νευροβιολογίας τμήμα Βιολογίας, ΕΚΠΑ)
(30' ομιλία-15' ερωτήσεις)
Τίτλος: Εμείς και ο εγκέφαλός μας
Περίληψη: Ο εγκέφαλος είναι ένα από τα πιο σημαντικά όργανα και από την δραστηριότητά του προέρχονται όλα τα διανοητικά χαρακτηριστικά του ανθρώπου. Η φύση έχει αναπτύξει πολλούς μηχανισμούς για να τον προστατεύει αλλά και εμείς πρέπει να τον προστατεύουμε. Δεν πρέπει να πίνουμε αλκοόλ και δεν πρέπει να λαμβάνουμε ναρκωτικές ουσίες ή φάρμακα χωρίς την συνταγή γιατρού. Πρέπει να έχουμε σωστή διατροφή και να ασκούμαστε διανοητικά και σωματικά. Ο εγκέφαλος για να λειτουργήσει χρειάζεται τεράστιες ποσότητες ενέργειας και από την κατανάλωση αυτής της ενέργειας προκύπτουν πολλές τοξικές ουσίες που μπορούν να τον βλάψουν. Μπορούμε να προστατέψουμε τον εγκέφαλό μας εάν στην διατροφή μας περιλαμβάνονται πολλά και διαφορετικά φρούτα και λαχανικά, τα οποία μας παρέχουν βιταμίνες και άλλες ουσίες που εξουδετερώνουν τις τοξικές ουσίες. Σημαντικό είναι επίσης να αθλούμαστε, ώστε να έχουμε εκτεταμένο κυκλοφορικό σύστημα, που τροφοδοτεί τον εγκέφαλο με θρεπτικά συστατικά και απομακρύνει γρήγορα τις τοξικές ουσίες. Ο εγκέφαλός μας είναι μια μηχανή μνήμης και μάθησης, η οποία αξιολογεί και αποθηκεύει τις πληροφορίες που αντλεί καθημερινά κατά την διάρκεια της νύχτας και ενώ κοιμόμαστε. Για τον λόγο αυτό, αν θέλουμε να μαθαίνουμε, πρέπει να εξασφαλίζουμε στον εγκέφαλό μας τις ώρες ύπνου που χρειάζεται. Ο ύπνος δεν είναι σημαντικός μόνο για την μνήμη και την μάθηση αλλά και για την υγεία τόσο του εγκεφάλου όσο και των λοιπών οργάνων και συστημάτων του σώματος. 

16:45-17:30 (Κυριακή 10/3) Ομιλία Δρ Αργυρώς Βατάκη
(Αναπληρώτριας Καθηγήτριας τμήματος Ψυχολογίας Πάντειο Πανεπιστήμιο)
(30' ομιλία-15' ερωτήσεις)
Τίτλος: Μπορείς πραγματικά να πιστέψεις αυτό που βλέπεις, αισθάνεσαι, ακούς; Οι πολλοί τρόποι με τους οποίους ο νους μάς ξεγελάει για τον κόσμο που καθημερινά αντιλαμβανόμαστε
Περίληψη: Αυτό που βλέπει, αισθάνεται, γεύεται, μυρίζει και ακούει κανείς δεν είναι πάντα αυτό που πραγματικά λαμβάνει ως εισροή από τον εξωτερικό κόσμο. Ο εγκέφαλος λαμβάνει μεγάλο όγκο δεδομένων, τα οποία στη συνέχεια αναδομούνται, μέσω πολλαπλών υποθέσεων, σε μια πλούσια αντιληπτική εμπειρία. Οι ανακατασκευές αυτές μπορεί να ερμηνευτούν ως ελαττώματα και σφάλματα στη λειτουργία του εγκεφάλου, αλλά, στην πραγματικότητα, αντιπροσωπεύουν το αποτέλεσμα των πολύπλοκων υπολογισμών που κάνει ο εγκέφαλος για να ερμηνεύσει κάθε εμπειρία που τελικά μας επιτρέπει να αλληλεπιδράσουμε με τον κόσμο. Η τρέχουσα έρευνα για την πολυαισθητηριακή αντίληψη έχει οδηγήσει στην ανακάλυψη μιας σειράς πολυαισθητηριακών πλανών, που ανοίγουν τον δρόμο για νέες έρευνες και θεωρίες σχετικά με τους τρόπους με τους οποίους ο εγκέφαλος απαρτιώνει πολλαπλές αισθητηριακές εισροές. Μαζί θα εξερευνήσουμε πόσο απατηλός είναι πραγματικά ο πολυαισθητηριακός εγκέφαλός μας! 

17:45-18:30 Science Show KET με τίτλο «Αντίληψη και Πραγματικότητα»
Πώς οι αισθήσεις μας, μας επιτρέπουν να έχουμε πρόσβαση στον πραγματικό κόσμο; Ποια είναι εκείνα τα στοιχεία του περιβάλλοντος που προσλαμβάνουμε και ποια τα όρια των ανθρώπινων αισθήσεων; Σε ποια γλώσσα μεταβιβάζονται τα μηνύματα από και προς τον εγκέφαλό μας;

Εστιάζοντας σε δύο από τις πιο βασικές μας αισθήσεις, ανακαλύπτουμε απαντήσεις στα παραπάνω ερωτήματα μέσα από εντυπωσιακά πειράματα που κλονίζουν τη βεβαιότητα της αντίληψής μας για την πραγματικότητα! 

15:00-20:00 Έκθεση φωτογραφίας με απεικονίσεις μερών του νευρικού συστήματος και εντυπωσιακές εικόνες από την έρευνα για τον εγκέφαλο. 

15:00-20:00  Έκθεση με μικρές «ιστορίες» για τη σχέση εγκεφάλου και Σύμπαντος, για νευρολογικές και ψυχικές ασθένειες, καινοτόμες τεχνικές μελέτης του νευρικού συστήματος κ.ά. 

Διοργανωτές

  1. Kέντρο Επιστήμης και Τεχνολογίας Ιδρύματος Ευγενίδου
  2. Athens International Master's Program in Neurosciences (ΕΚΠΑ)
  3. Multisensory & Temporal Processing Lab (Πάντειο Πανεπιστήμιο)
  4. Neuroholics (ΕΚΠΑ)
  5. Ελληνική Ψυχολογική Εταιρεία Κλάδος Νευροψυχολογίας (ΕΛΨΕ)
  6. Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών (ΕΙΕ)
  7. Ελληνικό Συμβούλιο για τον Εγκέφαλο
  8. Twin4Promis (ερευνητικό πρόγραμμα, EU)
  9. TΝουΣΣΝουΣ (ερευνητικό πρόγραμμα, ΕΛΙΔΕΚ)
  10. Write: Διά γραφούσης χειρός (ερευνητικό πρόγραμμα, ΕΛΙΔΕΚ)

κετ