Τα τελευταία 40 χρόνια χάρη στα τροχιακά μας αστεροσκοπεία, εκατοντάδες πηγές νέων ακτινοβολιών έχουν εντοπιστεί σ' ολόκληρο τον ουρανό, έχουν χαρτογραφηθεί προσεκτικά και έχει αρχίσει η συστηματική μελέτη των πληροφοριών που μας στέλνουν. Έτσι από την νέα τους θέση στο Διάστημα τα όργανα των τροχιακών αστεροσκοπείων έχουν ανοίξει διάπλατα τα μυστικά του Σύμπαντος στους γήινους αστρονόμους. Αυτό φυσικά δεν σημαίνει ότι δεν χρειαζόμαστε πια τα επίγεια τηλεσκόπια.

Σκαρφαλωμένα στις κορυφές των βουνοκορφών τα μεγάλα τηλεσκόπια των αστεροσκοπείων συνεχίζουν κάθε βράδυ το έργο τους αποκαλύπτοντάς μας τα υπέροχα μυστικά του αινιγματικού Σύμπαντος στο οποίο ζούμε. Πάρτε για παράδειγμα την συνεργασία που έγινε μεταξύ δύο επίγειων κι ενός Διαστημικού τηλεσκόπιου που οδήγησαν τελικά σε μια σημαντική αστρονομική ανακάλυψη.

Μια ομάδα αστρονόμων διερεύνησε προ ετών ένα ηλικιωμένο ελλειπτικό γαλαξία (NGC 4365) που βρίσκεται σε απόσταση 55 εκατομμυρίων ετών φωτός προς την κατεύθυνση του αστερισμού του Πηγάσου. Στην προσπάθεια αυτή και στο εσωτερικό του γαλαξία αυτού ανακαλύφτηκαν διάφορα σφαιρωτά σμήνη άστρων με διαφορετικές ηλικίες ενώ θεωρούσαμε μέχρι τότε ότι τα σφαιρωτά σμήνη σχηματίστηκαν πολύ νωρίς στην διάρκεια της πρώτης διαμόρφωσης των γαλαξιών πριν από 12 δισεκατομμύρια περίπου χρόνια.

Οι παρατηρήσεις που έγιναν με τη βοήθεια ενός από τα μεγάλα τηλεσκόπια VLT με διάμετρο κατόπτρου 8,2 μέτρων του Ευρωπαϊκού Νότιου Αστεροσκοπείου στη Χιλή σε συνδυασμό με τις μελέτες που είχε κάνει νωρίτερα το Διαστημικό Τηλεσκόπιο «Χαμπλ» μας απεκάλυψαν την ύπαρξη των αστρικών αυτών συγκεντρώσεων δεκάδων χιλιάδων άστρων με ηλικίες που διέφεραν με τις μέχρι τότε παρατηρήσεις των σφαιρωτών σμηνών.

Οι ελλειπτικοί γαλαξίες θεωρούνταν ότι είχαν περάσει από μια αρχική μόνο περίοδο αστρογένεσης πριν από δισεκατομμύρια χρόνια, ενώ οι παρατηρήσεις στον γειτονικό μας σχετικά γαλαξία έδειξαν μια διαφορετική ιστορία. Γιατί οι παρατηρήσεις αυτές μας αποκάλυψαν ότι εκτός από τα αρχέγονα σφαιρωτά σμήνη που έχουν ηλικία 12 δισεκατομμυρίων ετών υπάρχουν και δεκάδες άλλα σμήνη με ηλικίες μερικών μόνο δισεκατομμυρίων ετών. Γεγονός που επιβεβαιώθηκε και από τις βοηθητικές παρατηρήσεις του τηλεσκόπιου Κεκ στην κορυφή του Μαούνα Κέα της Χαβάης με διάμετρο κατόπτρου 10 μέτρων. Συμπερασματικά δηλαδή μπορούμε να πούμε ότι η συνεργασία σε οποιονδήποτε τομέα, αν μη τι άλλο, είναι πάντοτε εποικοδομητική.

[ESO-HST]

π