Στις τεράστιες εκτάσεις του Γαλαξία μας οι γιγάντιες συγκεντρώσεις αερίων και σκόνης σχηματίζουν τα μεσογαλαξιακά νεφελώματα, τις περιοχές μέσα στις οποίες γεννιόνται τα άστρα. Ο Γαλαξίας μας είναι γεμάτος με παρόμοιες τοποθεσίες νεφελωμάτων. Στις φωτογραφίες των νεφελωμάτων αυτών έχουμε παρατηρήσει μια πραγματικά πολύπλοκη εικόνα αστρογένεσης.

Ρεύματα και πίδακες από φωτεινά, πολύχρωμα, αεριώδη σύννεφα ξεπετάγονται προς όλες τις κατευθύνσεις, ενώ εδώ κι εκεί η λαμπερή εικόνα σκιάζεται και κρύβεται από μαύρες λωρίδες και από σκοτεινά σφαιρίδια αερίων που μοιάζουν με απύθμενα κοσμικά πηγάδια. Ανακαλύψαμε δηλαδή ότι τα νεφελώματα αυτά είναι σε τελική ανάλυση βρεφοκομεία άστρων με αέριους δίσκους υλικών που κρύβουν μέσα τους, σαν κοσμικά κουκούλια, τα έμβρυα νέο-εκκολαπτόμενων άστρων.

Σήμερα στα διάφορα μεσογαλαξιακά νεφελώματα βρίσκουμε όλα εκείνα τα στοιχεία που χρειαζόμαστε για να μπορέσουμε να σκιαγραφήσουμε την εξέλιξη των διαφόρων διαδικασιών που συμβαίνουν στα πρώτα στάδια της γέννησης ενός άστρου. Μερικά μάλιστα από τα πιο θεαματικά διάχυτα νεφελώματα έχουν φωτογραφηθεί κατά καιρούς από τα μεγάλα τηλεσκόπια και μας παρουσιάζουν ένα υπέροχο πραγματικά θέαμα.

Το εσωτερικό τέτοιων νεφελωμάτων είναι περιοχές στις οποίες γεννιούνται τα άστρα με μια πολύχρονη και αρκετά πολύπλοκη διαδικασία.

Κάτω από ορισμένες συνθήκες ένα τέτοιο νεφέλωμα με διάμετρο πολλών ετών φωτός διασπάται με αποτέλεσμα μια ή περισσότερες από τις περιοχές αυτές να αρχίσουν μιαν αργή αλλά σταθερή συστολή κάτω από τη δύναμη της βαρύτητας των υλικών από τα οποία αποτελείται.

Μετά από την πάροδο μερικών εκατομμυρίων ετών η θερμοκρασία στο κέντρο του αρχίζει σταδιακά να αυξάνει και όταν φτάσει τα 15 εκατομμύρια βαθμούς αρχίζουν οι πυρηνικές αντιδράσεις που μετατρέπουν το υδρογόνο σε ήλιο σηματοδοτώντας έτσι τη γέννηση ενός νέου άστρου.

Αέρια υλικά που προσελκύονται από την περιφέρεια στριφογυρίζουν με τεράστιες ταχύτητες γύρω από το νεογέννητο άστρο σχηματίζοντας μια τεράστια δίνη υπερθερμασμένων υλικών. Από τους πόλους του περιστρεφόμενου δίσκου ξεπετάγονται γιγάντιοι πίδακες υλικών, σαν τεράστια ηφαίστεια.

Με την πάροδο του χρόνου ο δίσκος των υλικών συμπυκνώνεται σχηματίζοντας μικρότερα σώματα τα οποία μετατρέπονται σε πλανήτες και δορυφόρους, ενώ η ακτινοβολία του νέου άστρου σαν μανιασμένος άνεμος εκσφενδονίζει σιγά-σιγά τα υπολειπόμενα αέρια υλικά του δίσκου.

Photo credits: NASA

π