Το Insight, η τελευταία μέχρι στιγμής, διαστημοσυσκευή της NASA προς τον Άρη προσεδαφίστηκε στην επιφάνειά του τον Νοέμβριο του 2018. Στα χνάρια του Insight θα ακολουθήσει το ρομποτικό όχημα Perseverance της ίδιας διαστημικής υπηρεσίας, το οποίο έχει προγραμματιστεί να εκτοξευθεί στις 07:50 (EDT) της 30ης Ιουλίου (14:50 ώρα Ελλάδας). Σε περίπτωση που για κάποιον λόγο αυτό δεν καταστεί εφικτό, το «παράθυρο εκτόξευσης» μπορεί να επεκταθεί μέχρι τις 15 Αυγούστου. Ο βασικός στόχος της αποστολής του είναι να αναζητήσει ίχνη ζωής στον κόκκινο πλανήτη.

Εάν όλα πάνε καλά, το Perseverance θα προσεδαφιστεί στον κρατήρα Jezero του κόκκινου πλανήτη τον Φεβρουάριο του 2021. Με διάμετρο 45 km, αυτός ο κρατήρας πρόσκρουσης είναι μία μόνο από τις αρχέγονες «παλαιολίμνες» που έχουν εντοπιστεί στην επιφάνεια του Άρη και περιλαμβάνει το δέλτα ενός αρχέγονου ποταμού, που έχει χάσει τα νερά του εδώ και τουλάχιστον 3 δισ. χρόνια. Οι επιστήμονες της NASA επέλεξαν την συγκεκριμένη τοποθεσία για την προσεδάφιση του Perseverance διότι αυτού του είδους το περιβάλλον έχει την ιδιότητα να διατηρεί τα «ίχνη» της ζωής, εάν βέβαια αυτά υπάρχουν, για μεγάλο χρονικό διάστημα.

Παρόμοιο σε εμφάνιση με το θρυλικό Curiosity, το ρομποτικό όχημα Perseverance θα αναζητήσει, επομένως, αποδείξεις για την ύπαρξη ζωής στον κόκκινο πλανήτη, είτε με την μορφή απολιθωμένων μικροβίων, τα οποία πιθανώς να είχαν αναπτυχθεί στον Άρη κατά το αρχέγονο παρελθόν του, είτε με την μορφή απλών μικροοργανισμών, που ίσως επιβιώνουν ακόμη και σήμερα στο αφιλόξενο αρειανό τοπίο.

Για τον σκοπό αυτόν, το Perseverance είναι εξοπλισμένο με μία σειρά από επιστημονικά όργανα. Επειδή, όμως, υπάρχει η πιθανότητα το Perseverance να μην κατορθώσει από μόνο του να αναλύσει σε βάθος τα δείγματα που θα συλλέξει, θα σφραγίσει αρκετά από αυτά σε ειδικά δοχεία, τα οποία θα αποθηκευτούν σε διάφορα σημεία της επιφάνειας του Άρη. Η περισυλλογή των δειγμάτων αυτών και η επιστροφή τους στην Γη για περαιτέρω ανάλυση θα γίνει με την υλοποίηση μελλοντικών αποστολών εντός της επόμενης δεκαετίας, χωρίς όμως να έχει ακόμη εξασφαλιστεί η χρηματοδότησή τους.

Άλλα επιστημονικά όργανα του Perseverance θα συλλέξουν δεδομένα για τις καιρικές συνθήκες στον κόκκινο πλανήτη, ενώ ένα ειδικό ραντάρ θα προσπαθήσει να ανιχνεύσει νερό και πάγο στο αρειανό υπέδαφος σε βάθος μέχρι 10 μέτρων. Επιπλέον, το Perseverance θα διαθέτει και ένα «ελικόπτερο» βάρους 2 kg, το οποίο θα χρησιμοποιηθεί στις πρώτες 90 μέρες της αποστολής του, ενώ θα αποτελέσει την πρώτη προσπάθεια εναέριας πτήσης σε έναν άλλο κόσμο. Τέλος, δεδομένου ότι η NASA ήδη προετοιμάζεται για την πρώτη επανδρωμένη αποστολή προς τον κόκκινο πλανήτη, το Perseverance θα είναι εξοπλισμένο και με μία πειραματική συσκευή, με την οποία θα προσπαθήσει να αποδείξει ότι η παραγωγή οξυγόνου από το διοξείδιο του άνθρακα που εμπεριέχει η αρειανή ατμόσφαιρα είναι εφικτή. Αυτό, διότι οι πρώτοι αστροναύτες που θα περπατήσουν στον Άρη θα χρειαστεί να παράγουν το δικό τους οξυγόνο, προκειμένου να μπορούν να αναπνέουν αλλά και για προωθητικό καύσιμο. Η ατμόσφαιρα στον Άρη είναι ιδιαιτέρως αραιή και αποτελείται κυρίως από διοξείδιο του άνθρακα (96%), ενώ εμπεριέχει και μικροποσότητες οξυγόνου (0,14%).

Μετά την προσεδάφισή του, το Perseverance θα εξερευνήσει αρχικά τον κρατήρα Jezero για χρονικό διάστημα που υπολογίζεται ότι θα διαρκέσει δύο γήινα έτη, ενώ στην συνέχεια θα κατευθυνθεί εκτός του κρατήρα, προκειμένου να διερευνήσει μία άλλη γειτονική περιοχή, πλούσια σε ανθρακικά πετρώματα.

Σήμερα, ο Άρης μοιάζει πιο κρύος από την Αρκτική και πιο άνυδρος από την Σαχάρα. Σύμφωνα, ωστόσο, με όλες τις ενδείξεις, κατά το αρχέγονο παρελθόν του ο πλανήτης αυτός ήταν αρκετά πιο θερμός, με πυκνή ατμόσφαιρα και νερό που σχημάτιζε λίμνες και θάλασσες. Πώς απώλεσε ο Άρης το νερό του; Εμφανίστηκαν άραγε μικρόβια στον Άρη, όταν ο πλανήτης αυτός ήταν πιο φιλόξενος στην ζωή; Η εξερεύνηση του κόκκινου πλανήτη συνεχίζεται και κάποια στιγμή οι πρώτοι αστροναύτες θα περπατήσουν στην επιφάνειά του.

Credit: NASA/JPL-Caltech

Περισσότερες πληροφορίες για τον κόκκινο πλανήτη, την εξερεύνησή του, τις πληροφορίες που έχουμε αντλήσει γι’ αυτόν, καθώς και τα σχέδια της NASA για την υλοποίηση της πρώτης επανδρωμένης αποστολής προς τον Άρη μπορείτε να βρείτε στο βιβλίο της ψηφιακής παράστασης «Ο Κόκκινος Πλανήτης», στον ακόλουθο σύνδεσμο:

https://www.eef.edu.gr/media/4562/o-kokkinos-planhths_biblio_web.pdf

π