Αστρονόμοι εντόπισαν πρόσφατα τον σιδερένιο πυρήνα ενός πλανήτη, ο οποίος περιφέρεται γύρω από έναν λευκό νάνο. Πρόκειται για μια σημαντική ανακάλυψη που ρίχνει φως στα τελευταία στάδια της ζωής των πλανητικών συστημάτων, περιλαμβανομένου και του Ηλιακού μας συστήματος.

Οι λευκοί νάνοι είναι τα «λείψανα» των άστρων που έχουν μάζα μικρότερη από περίπου 8 ηλιακές μάζες. Όταν τα άστρα αυτά ολοκληρώσουν την καύση του υδρογόνου στον πυρήνα τους, διογκώνονται αρχικά σε κόκκινους γίγαντες, ενώ στην συνέχεια εκτινάσσουν τις εξωτερικές τους στιβάδες στο Διάστημα, σχηματίζοντας διαστελλόμενα νέφη αερίων που ονομάζεται πλανητικά νεφελώματα. Στο κέντρο τους, ο πυρήνας του αρχικού άστρου έχει συμπιεστεί σ’ έναν λευκό νάνο, δηλαδή σ’ ένα υπέρπυκνο ουράνιο σώμα στο μέγεθος της Γης, που όμως περικλείει μάζα ίση περίπου μ’ αυτήν που έχει σήμερα ο Ήλιος.

Ένα τέτοιο ακριβώς αστρικό λείψανο μελέτησε πρόσφατα ομάδα επιστημόνων με επικεφαλής τον Christopher Manser, του Πανεπιστημίου Warwick της Αγγλίας. Πρόκειται για έναν λευκό νάνο, λίγο μόνο μεγαλύτερο από την Γη αλλά με μάζα που αντιστοιχεί στο70% της μάζας του Ήλιου, ο οποίος περιβάλλεται από έναν δίσκο αερίων και σκόνης. Σύμφωνα με την σχετική μελέτη, ο δίσκος αυτός εμπεριέχει και μία μάζα από σίδηρο, νικέλιο και άλλα βαρέα μέταλλα, πιθανότατα το «θραύσμα» από τον πυρήνα ενός βραχώδους πλανήτη, ο οποίος διαμελίστηκε από την ισχυρή βαρυτική έλξη του λευκού νάνου (φωτογρ. Mark Garlick/University of Warwick). Με την ανακάλυψη του πρώτου στην ιστορία πλανητικού λειψάνου, το οποίο περιφέρεται γύρω από έναν λευκό νάνο, οι επιστήμονες έχουν μία μοναδική ευκαιρία να διευρύνουν σημαντικά τις γνώσεις τους σχετικά με την τελική μοίρα των πλανητών που περιφέρονται γύρω από τέτοια άστρα.

Όσον αφορά στο Ηλιακό μας σύστημα ειδικότερα, δισεκατομμύρια χρόνια από τώρα, στο κέντρο του Ηλιακού μας συστήματος θα δεσπόζει ένας λευκός νάνος, γύρω από τον οποίο θα περιφέρονται ο Άρης και οι μεγάλοι πλανήτες, αφού η Γη μας, η Αφροδίτη και ο Ερμής δεν θα επιβιώσουν την μετάβαση του άστρου μας σε κόκκινο γίγαντα.

Δεν χρειάζεται, ωστόσο να περιμένουμε την μετάβαση του Ήλιου μας σε λευκό νάνο, προκειμένου να ανακαλύψουμε «παράξενους κόσμους» και στην δική μας διαστημική γειτονιά, αφού η ψηφιακή παράσταση «Παράξενοι Κόσμοι στο Ηλιακό Σύστημα» μας ταξιδεύει σε ορισμένους από τους πιο «ακραίους» πλανήτες και δορυφόρους που εμπεριέχει. Προφανώς, όχι τόσο «ακραίους», όπως αυτός που μόλις περιγράψαμε, αλλά οπωσδήποτε ουράνια σώματα που ίσως δεν φανταζόμασταν ότι μπορεί να υπάρχουν τόσο κοντά μας!

π