Η γενιά μας φαίνεται ότι είναι πολύ τυχερή, γιατί πλησιάζουμε σε μια περίοδο που η σύγχρονη έρευνα των αστροφυσικών ενδέχεται να δώσει θετικές και καίριες απαντήσεις για το Σύμπαν στο οποίο ζούμε. Ορισμένα ουράνια αντικείμενα, τα οποία μας ανοίγουν νέους ορίζοντες ήσαν άγνωστα πριν από την δεκαετία του 1960. Οι πύραυλοι και οι τεχνητοί δορυφόροι, οι οποίοι ήδη μας παρέχουν πολλές πληροφορίες δεν υπήρχαν πριν από την δεκαετία του 1950. Τα ραδιοτηλεσκόπια, τα οποία μας αποκαλύπτουν τόσα και τόσα θαύματα στο Σύμπαν, δεν είχαν ανακαλυφτεί πριν από τη δεκαετία του 1940.

Καθώς τα αστρονομικά όργανα γίνονται μεγαλύτερα και τελειότερα οι γνώσεις μας για το Σύμπαν αυξάνουν με ταχύτατο ρυθμό. Τα τελευταία μερικά χρόνια, ιδιαίτερα, με την βοήθεια των διαστημικών μας αστεροσκοπείων κατορθώσαμε να διαβάσουμε πολύ περισσότερα από τα μυστικά του Σύμπαντος και να δούμε τα άστρα και τους γαλαξίες με διαφορετικά μάτια, γιατί απλούστατα αποτυπώνουν ακτινοβολίες που τα μάτια του ανθρώπου δεν μπορούν να δουν.

Πάρτε για παράδειγμα το Σύμπαν των ακτίνων γάμα. Το είδος αυτό της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας εκπέμπει φωτόνια που διαθέτουν ενέργεια 40 εκατομμύρια φορές μεγαλύτερη από την ενέργεια των φωτονίων του ορατού φωτός. Τέτοιου είδους ακτινοβολία εκπέμπεται από τα πάλσαρ, τα γοργά περιστρεφόμενα μικροσκοπικά άστρα που αποτελούνται αποκλειστικά από νετρόνια συμπιεσμένα με τέτοιον τρόπο ώστε μ’ αυτή τη συμπίεση θα μπορούσαμε να συμπεριλάβουμε ολάκερο τον πληθυσμό της Γης (έξη δισεκατομμύρια άτομα) στο μέγεθος μιας σταγόνας νερού.

Την ίδια ακτινοβολία εκπέμπουν επίσης και τα απόμακρα κβάζαρ, οι τεράστιες μαύρες τρύπες που βρίσκονται στους πυρήνες απόμακρων γαλαξιών. Τα τελευταία χρόνια έχουν επίσης καταγραφεί και ορισμένες σύντομες εκπομπές ακτίνων γάμα που δεν διαρκούν περισσότερο από ένα λεπτό και θεωρούνται ότι προέρχονται από εκρήξεις σουπερνόβα απόμακρων άστρων με τεράστιες ποσότητες υλικών.

Στη διάρκεια της περασμένης δεκαετίας το διαστημικό τηλεσκόπιο ακτίνων γάμα «Κόμπτον» κατέγραψε 271 ουράνιες πηγές ακτινοβολίας γάμα. Πολλές από τις πηγές αυτές ταυτίζονται με γνωστά αντικείμενα όπως είναι οι μαύρες τρύπες, τα άστρα νετρονίων και απόμακροι εκρηγνυόμενοι γαλαξίες και κβάζαρ, δεκάδες όμως από τις πηγές αυτές παραμένουν ακόμη και σήμερα ως άγνωστης προέλευσης.

Photo credits: NASA

π