Η αμερικανοσοβιετική διελκυστίνδα για την κατάκτηση του Διαστήματος, που ξεκίνησε με την επιτυχή εκτόξευση του σοβιετικού Sputnik 1 στις 4 Οκτωβρίου 1957, στα 4 χρόνια που ακολούθησαν χάρισε αρκετές ακόμη διαστημικές πρωτιές στην Σοβιετική Ένωση, κορυφαία των οποίων ήταν η θρυλική πτήση του Vostok 1, που μετέφερε τον πρώτο άνθρωπο στο Διάστημα στις 12 Απριλίου 1961.

Ο κύριος εκφραστής της σοβιετικής διαστημικής σχολής στις δεκαετίες του ‘50 και του ‘60 ήταν ο μηχανικός Sergey Korolev (1907-1966), ο οποίος, στα πρώτα χρόνια του αγώνα για την κατάκτηση του Διαστήματος, καθοδήγησε τη Σοβιετική Ένωση σε μια εντυπωσιακή σειρά από διαστημικές πρωτιές, αρχικά με τους Sputnik 1 και 2 και στη συνέχεια με τις διαστημικές αποστολές Luna. Αν και φυλακίστηκε σε γκουλάγκ και αργότερα αναγκάστηκε να εργάζεται φυλακισμένος σε ειδικό εργαστήριο που είχε κατασκευαστεί γι’ αυτό τον λόγο, ο ανταγωνισμός με τις ΗΠΑ για την κατάκτηση του Διαστήματος δεν επέτρεπε πλέον τέτοιου είδους πολυτέλειες και του απονεμήθηκε χάρη προκειμένου να αφοσιωθεί στην ανάπτυξη του σοβιετικού διαστημικού προγράμματος. Παρ’ όλα αυτά το όνομα του Korolev δεν αναφέρθηκε ποτέ από τα επίσημα σοβιετικά μέσα ενημέρωσης όσο καιρό αυτός βρισκόταν στη ζωή, πιθανότατα εξαιτίας του φόβου των Σοβιετικών για πιθανή προσπάθεια δολοφονίας του. Γνωστός σε όλους απλά ως «Αρχιμηχανικός», μόνο μετά θάνατον έγινε γνωστός στον σοβιετικό λαό και του αποδόθηκαν οι τιμές που του άξιζαν.

Οι 24 διαστημοσυσκευές Luna, που εκτοξεύτηκαν μεταξύ 1959 και 1968, σχεδιάστηκαν προκειμένου να συλλέξουν όσο το δυνατό περισσότερες πληροφορίες για τον φυσικό δορυφόρο του πλανήτη μας, και με προφανή στόχο να προετοιμάσουν το έδαφος για την πρώτη σοβιετική επανδρωμένη πτήση στη Σελήνη. Το διαστημικό πρόγραμμα Luna χάρισε αρκετές ακόμη διαστημικές πρωτιές στην Σοβιετική Ένωση, μεταξύ των οποίων αξίζει να αναφερθούν οι πρώτες φωτογραφίες από την αθέατη πλευρά της, η πρώτη ελεγχόμενη προσσελήνωση, η πρώτη διαστημοσυσκευή που τέθηκε σε τροχιά γύρω από τη Σελήνη, η πρώτη διαστημοσυσκευή που κατόρθωσε να συλλέξει και να επιστρέψει στη Γη σεληνιακά πετρώματα και η πρώτη μεταφορά στην Σελήνη αυτοκινούμενου οχήματος.

Στο πλαίσιο υλοποίησης του προγράμματος Voskhod, από την άλλη, η ΕΣΣΔ κατέρριψε ένα ακόμη διαστημικό ρεκόρ στις 18 Μαρτίου 1965, όταν ο κοσμοναύτης Aleksei Leonov (1934–2019) πραγματοποίησε τον πρώτο στα χρονικά διαστημικό περίπατο.

Από τα μέσα του 1965, οι διαστημικές αποστολές Zond 3 έως 8 συνέχισαν να συλλέγουν πληροφορίες για την Σελήνη, γεγονός που αποδεικνύει ότι από τότε κιόλας οι επικεφαλής του διαστημικού προγράμματος της Σοβιετικής Ένωσης προετοιμάζονταν για την μελλοντική επανδρωμένη τους αποστολή στη Σελήνη. Απ’ ό,τι φαίνεται μάλιστα οι Σοβιετικοί είχαν ήδη κατασκευάσει τη δική τους διαστημοσυσκευή, η οποία θα μετέφερε τους Ρώσους κοσμοναύτες στη Σελήνη, έναν χρόνο πριν από την πραγματοποίηση της θρυλικής πτήσης του Apollo 11.

Τα προβλήματα όμως που αντιμετώπισαν στην προσπάθειά τους να βελτιώσουν τους γιγάντιους πυραύλους που θα μετέφεραν την σοβιετική διαστημοσυσκευή σε τροχιά γύρω από την Σελήνη στάθηκαν αξεπέραστο εμπόδιο. Η βασική αιτία της αποτυχίας τους να φτάσουν πρώτοι στη Σελήνη ίσως και να οφείλεται και στον αιφνίδιο θάνατο του Korolev το 1966. Φυσικά το μη επανδρωμένο διαστημικό πρόγραμμα της Σοβιετικής Ένωσης συνεχίστηκε, αλλά με τον θάνατο του Korolev χάθηκε και η εμπνευσμένη του καθοδήγηση στον σχεδιασμό του όλου διαστημικού προγράμματος. Έχοντας χάσει έτσι την πρωτιά της επανδρωμένης απόβασης στη Σελήνη, οι Σοβιετικοί στράφηκαν στην συνέχεια στην κατασκευή διαστημικών σταθμών, εκτοξεύοντας μάλιστα τον Salyut 1, τον πρώτο διαστημικό σταθμό στην ιστορία, τον Απρίλιο του 1971.

Το άρθρο αυτό (με κάποιες αλλαγές) εμπεριέχεται στο βιβλίο της ψηφιακής παράστασης Από την Γη στην Σελήνη (πατήστε ΕΔΩ για ελεύθερη πρόσβαση), απ’ το οποίο μπορείτε να αντλήσετε περισσότερες πληροφορίες για τον αμερικανοσοβιετικό ανταγωνισμό για την «κατάκτηση» της Σελήνης.

Φωτογραφία: Ο «αρχιμηχανικός Korolev (δεξιά) με τον Ρώσο κοσμοναύτη Yuri Gagarin

 

π