Στα δύο προηγούμενα βιβλία σας ασχοληθήκατε με την ύπαρξη και την λειτουργία του Σύμπαντος. Στο νέο σας βιβλίο, «Από τα Ψηλαλώνια στο Φεγγάρι», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μεταίχμιο, καταπιάνεστε με την προσπάθεια του ανθρώπου να βρει τρόπο να βγει από τα σύνορα της Γης και μεγάλο μέρος του καλύπτει όλα όσα συνέβησαν για να καταφέρει να πατήσει ανθρώπινο πόδι στην Σελήνη. Το βιβλίο έρχεται ακριβώς με την επέτειο των 50 ετών από την πρώτη επανδρωμένη αποστολή στην επιφάνεια της Σελήνης. Είχατε αποφασίσει την θεματολογία του βιβλίου και απλά η ολοκλήρωση της συγγραφής του συνέπεσε με την επέτειο ή σκεφτήκατε ότι πρέπει ενόψει αυτής της επετείου να εξηγήσετε στο αναγνωστικό κοινό τι ακριβώς συνέβη και πώς φτάσαμε σε αυτό το επίτευγμα;

Όλα αυτά τα προηγούμενα χρόνια είχα γράψει κυριολεκτικά δεκάδες χιλιάδες λέξεις σε εκατοντάδες διαφορετικά άρθρα, παραστάσεις και ντοκιμαντέρ για την τηλεόραση. Οπότε η σχετική έρευνα ήταν ήδη διαμορφωμένη και λόγω του ενδιαφέροντος που είχε δείξει το κοινό για τα δύο τελευταία μου βιβλία από τις εκδόσεις Μεταίχμιο πρότεινα στον εκδότη μου Νώντα Παπαγεωργίου την έκδοση ενός βιβλίου για να γιορτάσουμε τα 50 χρόνια από την πρώτη προσεδάφιση στη Σελήνη.



Δική του ιδέα ήταν να μπλέξω στην αφήγησή μου και τις δικές μου προσωπικές εμπειρίες από εκείνη την περίοδο, αφού την εποχή εκείνη έγραφα διάφορα άρθρα για μια Αθηναϊκή εφημερίδα. Κάτι που έγινε τελείως τυχαία όταν στα τέλη του ’68, ένα φίλος από το Ελληνικό Προξενείο της Νέας Ορλεάνης με ειδοποίησε ότι μία εφημερίδα στην Αθήνα ζητούσε κάποιον που ασχολιόταν με την διάχυση της επιστήμης, όπως εγώ, για να καλύψει δημοσιογραφικά τις διαστημικές αποστολές του προγράμματος Απόλλων, κι όπως ήταν φυσικό δέχτηκα αμέσως με μόνη αμοιβή τα έξοδά μου και την αεροπορική αποστολή της εφημερίδας που έφτανε σε δύο ημέρες από την έκδοσή της. Τις δύο πρώτες αποστολές που κάλυψα δημοσιογραφικά (τις αποστολές Apollo 9 και 10) περιοριζόμουν για οικονομία, να επισκεφτώ το Διαστημικό Κέντρο του Χιούστον (σε απόσταση έξη μόνο ωρών από το Πανεπιστήμιο) και να στέλνω τις ανταποκρίσεις μου στην Αθήνα από εκεί. Την νέα όμως εκτόξευση του Apollo 11 από το Ακρωτήριο Kennedy δεν ήμουν διατεθειμένος να την χάσω.

Είχατε την τύχη όχι μόνο να βρίσκεστε στις ΗΠΑ όταν η αποστολή Apollo 11 ξεκινούσε το ιστορικό της ταξίδι αλλά να την ζήσετε από κοντά. Ποιο ήταν το κλίμα στις ΗΠΑ εκείνο το χρονικό διάστημα, πώς βίωναν οι Αμερικανοί αυτό το γεγονός και ποιες ήταν οι αντιδράσεις του κόσμου τόσο κατά την διάρκεια της αποστολής αλλά και αμέσως μετά την ευτυχή της κατάληξη;

Ήταν ακριβώς η ίδια που μάλλον επικρατούσε παγκοσμίως, γιατί το μεγαλύτερο ποσοστό της ανθρωπότητας αντιμετώπισε το πρόγραμμα Απόλλων και σαν δικό του. Ο Άρμστρονγκ και οι άλλοι αστροναύτες του Απόλλων στη διάρκεια των αποστολών τους στην επιφάνεια της Σελήνης εκπροσωπούσαν όλους μας. Σήμερα τα πράγματα έχουν αλλάξει σ’ ένα μεγάλο ποσοστό των Αμερικανών που θεωρούν ότι οι τότε επιτυχίες ήταν αποκλειστικά Αμερικάνικες.


Ο κ. Σιμόπουλος στο Ακρωτήριο Κέννεντυ πριν την εκτόξευση

Στο βιβλίο περιγράφετε με λεπτομέρειες την συμμετοχή σας σε αυτό το ιστορικό γεγονός. Πώς βιώσατε, τι θυμάστε από την αποστολή του «Απόλλων 11»;

Τι να πρωτοθυμηθεί κάποιος από εκείνη την πραγματική εποποιία του ανθρώπου. Ας ξεκινήσω από την άφιξή μου στο Διαστημικό Κέντρο Κέννεντυ την παραμονή της εκτόξευσης. Από πολύ νωρίς οι Δημόσιες Σχέσεις της NASA μας είχαν δώσει οδηγίες ότι ετοίμαζαν για τα ξημερώματα της επομένης μία επίσκεψη στις εγκαταστάσεις όπου βρισκόταν έτοιμος για την εκτόξευση ο πύραυλος Saturn V, και αμέσως μετά θα μας πήγαιναν στο κτήριο απ’ όπου θα ξεκινούσαν οι αστροναύτες Neil Armstrong, Michael Collins και Buzz Aldrin για να επιβιβαστούν στο διαστημόπλοιό τους. Ξημέρωνε η 16η Ιουλίου του 1969 και στο Ακρωτήριο Κέννεντυ οι εγκαταστάσεις για τους δημοσιογράφους είχαν κατακλυστεί από 3.500 περίπου δημοσιογράφους, φωτορεπόρτερς, κλιμάκια τηλεοράσεων, από 55 χώρες που μετέδιδαν το γεγονός με όλες τις συγκλονιστικές λεπτομέρειες. Στις 9:32 πρωινή τοπική ώρα, 15:32 ώρα Ελλάδας, με καθυστέρηση 724 χιλιοστών του δευτερολέπτου, ξεκίνησε ο πανίσχυρος πύραυλος «Saturn V» με το διαστημόπλοιο «Apollo 11» στην κορυφή του. Όλοι οι παρευρισκόμενοι βρισκόμασταν για ασφάλεια σε απόσταση πέντε περίπου χιλιομέτρων. Έτσι παρ’ όλο που βλέπαμε τις φλόγες του πυραύλου δεν ακούγαμε τίποτε! Μέχρις ότου, 14 δευτερόλεπτα σχεδόν αργότερα έφτασε και ο ήχος! Ήταν ένας απερίγραπτος ήχος, ένας ήχος που χτυπούσε κυριολεκτικά το στήθος και δεν μπορούσες να καταλάβεις εάν τον άκουγες ή τον αισθανόσουν ή και τα δύο μαζί. Δεν πρόκειται να ξεχάσω ποτέ το όλο εκείνο συναίσθημα που δεν μπορεί να αποδώσει επακριβώς οποιαδήποτε λεκτική περιγραφή. Η ταχύτητα του πυραύλου αύξανε συνεχώς και ο γιγαντιαίος πύραυλος στα μάτια των θεατών έγινε ένα μικρό σημαδάκι στον γαλάζιο ουρανό της Φλόριδα, και τελικά χάθηκε σε λίγο κάπου πάνω από τον Ατλαντικό Ωκεανό.

Τι συναισθήματα είχατε με το πρώτα βήματα ανθρώπου στην επιφάνεια ενός άλλου κόσμου;

Μία ημέρα μετά την εκτόξευση μεταφέρθηκα στο Διαστημικό Κέντρο του Χιούστον που είχε πλέον την ευθύνη επικοινωνίας με το διαστημόπλοιο. Στις 20 Ιουλίου, όταν στην Ουάσιγκτον τα ρολόγια έδειχναν 4 λεπτά πριν από τις 11 το βράδυ και στην Αθήνα σχεδόν 5:00 το πρωί της άλλης μέρας, παντού σχεδόν σε ολόκληρο τον πλανήτη μας, ό,τι ώρα κι αν ήταν, ο κόσμος ήταν κολλημένος στις τηλεοράσεις ή τα ραδιόφωνα που περιέγραφαν την πρώτη κάθοδο του ανθρώπου στην επιφάνεια ενός άλλου κόσμου. Εκείνο το βράδυ, πάνω στη σκονισμένη επιφάνεια της Σελήνης, αποτυπώθηκε για πρώτη φορά ένα ανθρώπινο χνάρι που έγινε το σύμβολο «ενός τεράστιου άλματος για την ανθρωπότητα». Η στιγμή εκείνη ήταν τόσο σπουδαία και σημαδιακή, που μπορεί να συγκριθεί μόνο με την στιγμή της δημιουργίας. Γιατί, όπως τόσο χαρακτηριστικά γράφτηκε τότε, «εκείνη η στιγμή ήταν ανώτερη και από την πρώτη χρήση της φωτιάς, και από την ανακάλυψη του τροχού, και από την εκμετάλλευση του αρότρου. Ήταν σπουδαιότερη από τα ταξίδια του Μάρκο Πόλο και του Κολόμβου, ανώτερη και από τη διάσπαση ακόμη του ατόμου.» Γιατί έκτοτε ο κόσμος μας και η ιστορία του δεν περιορίζονται σ' έναν μονάχα πλανήτη.


Οι τρεις αστροναύτες του Apollo 11

Μιας και έχετε τις γνώσεις αλλά και την εκ του σύνεγγυς εμπειρία εκείνων των γεγονότων δεν μπορώ να αποφύγω την ερώτηση του πώς αντιμετωπίζετε όλες αυτές τις θεωρίες συνωμοσίας για το ότι η αποστολή Apollo 11 δεν πραγματοποιήθηκε στην Σελήνη αλλά σε κάποιο τηλεοπτικό ή κινηματογραφικό στούντιο;


Πρώτα βήματα στην Σελήνη

Με χαμόγελο, τι άλλο. Τα γεγονότα μιλούν από μόνα τους. Και πρώτα απ’ όλα εάν όλα αυτά ήταν όντως μια σκευωρία οι πρώτοι που θα φώναζαν θα ήσαν φυσικά οι Ρώσοι. Πράγμα που φυσικά δεν έγινε. Εκτός κι αν πιστεύει κάποιος ότι και οι Ρώσοι ήταν μέρος της συνωμοσίας! Επί πλέον στη διάρκεια του προγράμματος Απόλλων ερασιτέχνες και επαγγελματίες που ασχολούνταν με τις ραδιοσυχνότητες εντόπισαν ότι πηγή των επικοινωνιών με τους αστροναύτες ήταν η Σελήνη. Οπότε, τι άλλο να πει κάποιος. Όποιος θέλει να πιστεύει ότι όλα αυτά είναι θεωρίες συνωμοσίας, αφήστε τον να τα πιστεύει! Είναι μάταιο να χρειάζεται να αποδεικνύεις συνεχώς τα αυταπόδεικτα ή ότι δεν είσαι ελέφαντας.

Είναι λάθος η εκτίμηση ότι αν δεν υπήρχε ο Ψυχρός Πόλεμος και ο ανταγωνισμός σε κάθε επίπεδο μεταξύ ΗΠΑ-Σοβιετικής Ένωσης πιθανότατα δεν θα είχε εξελιχθεί η διαστημική τεχνολογία σε βαθμό τέτοιο που να επιτρέψει επανδρωμένες αποστολές στο Διάστημα από τις αρχές της δεκαετίας του 1960; Είναι πιθανό η τεχνολογική εξέλιξη να είχε φτάσει σε αυτά τα επίπεδα ακόμη και αν δεν υπήρχε η κόντρα των δύο υπερδυνάμεων του πλανήτη;

Ασφαλώς και όχι. Θεωρώ βέβαιο ότι η τεράστια τεχνολογική εξέλιξη των τελευταίων 60 περίπου ετών οφείλεται βασικά στον διαστημικό ανταγωνισμό Αμερικής-Σοβιετικής Ένωσης. Ο ανταγωνισμός αυτός άρχισε τον Οκτώβριο του 1957 με την εντυπωσιακή για την εποχή της επιτυχία του Σοβιετικού Sputnik 1, του πρώτου τεχνητού δορυφόρου στο Διάστημα, που για πολλούς Αμερικανούς ισοδυναμούσε με ένα διαστημικό Pearl Harbor. Θα πρέπει επίσης να ξεκαθαρίσουμε εξ αρχής ότι «το γιγάντιο άλμα για την ανθρωπότητα» του Νηλ Άρμστρονγκ και των άλλων αστροναυτών του προγράμματος Απόλλων δεν είχε ως κύριο στόχο την αποκρυπτογράφηση των μυστικών του Σύμπαντος αλλά ήταν το αποτέλεσμα του σκληρού και αδυσώπητου ανταγωνισμού μεταξύ της τότε Σοβιετικής Ένωσης και των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής. Αυτό ακριβώς υποστήριξε αρκετά χρόνια αργότερα και ο Frank Borman, διοικητής της διαστημικής αποστολής Apollo 8, λέγοντας ότι «η αντίληψη ότι το Πρόγραμμα Apollo ήταν ένα μεγάλο ταξίδι εξερευνήσεων και επιστημονικών ανακαλύψεων είναι τελείως λανθασμένη, αφού ο κύριος σκοπός μας ήταν να κερδίσουμε τους Ρώσους.» Αυτού του είδους οι απόψεις ήταν ευρέως διαδεδομένες την εποχή εκείνη και επιβεβαιώθηκαν και από την άλλη πλευρά, χρόνια αργότερα, το καλοκαίρι του 1999, από τον Sergei Khrushchev, τον γιο του Nikita Khrushchev. Όπως μας είχε εξηγήσει, με αρκετές λεπτομέρειες και λογικά επιχειρήματα ο Sergei, που ήταν τότε καθηγητής στο Αμερικανικό Πανεπιστήμιο Brown, στον ανταγωνισμό που αναπτύχθηκε μεταξύ Αμερικής και Σοβιετικής Ένωσης στο διαστημικό πρόγραμμα οφείλεται επίσης και η σωτηρία του κόσμου από έναν πυρηνικό πόλεμο, αφού η ανάπτυξη της διαστημικής τεχνολογίας μετέφερε τον ανταγωνισμό των δύο υπερδυνάμεων από τη Γη στο Διάστημα.


Η πρώτη πατημασιά στο Φεγγάρι

Πιστεύετε πως κακώς διακόπηκαν οι επανδρωμένες αποστολές στην Σελήνη ή όταν αποφασίστηκε η διακοπή τους το 1972 είχαμε πλέον μάθει ό,τι χρειαζόμασταν για τον φυσικό μας δορυφόρο και δεν είχε πλέον νόημα να πηγαίνουμε εκεί κατευθύνοντας τα κονδύλια σε άλλες διαστημικές αποστολές;

Προσωπικά θα ήθελα να έβλεπα την συνέχιση ενός τέτοιου προγράμματος, αν και για τελείως διαφορετικούς λόγους κι όχι γιατί είχαμε μάθει όλα όσα χρειαζόμασταν να γνωρίζουμε για τη Σελήνη. Αλλά με τον ανταγωνισμό να έχει κερδηθεί από την Αμερική δεν υπήρχε λόγος για την Σοβιετική Ένωση να συνεχίσει. Οπότε και η Αμερική χωρίς ανταγωνιστή έχασε το ενδιαφέρον της. Μην ξεχνάτε ότι στη δεκαετία του 1960 η αμερικανική κυβέρνηση διέθετε 5,7% του προϋπολογισμού της για να επιτευχθεί ο στόχος του προέδρου Τζων Κένεντυ για την ασφαλή αποστολή ενός ανθρώπου στη Σελήνη και την επιστροφή του στη Γη. Σήμερα το ποσό αυτό έχει περιοριστεί στο 0,8%. Βέβαια, ο στόχος της δεκαετίας του ‘60 είχε ως κινητήρια δύναμη τον ανταγωνισμό των Ηνωμένων Πολιτειών με την τότε Σοβιετική Ένωση. Ενώ σήμερα, παρ’ όλο που δεν υπάρχει η κινητήρια δύναμη του ανταγωνισμού, οι γνώσεις μας για το Σύμπαν έχουν πολλαπλασιαστεί σε εξαιρετικό βαθμό, αφού το κόστος των μη επανδρωμένων αποστολών είναι πολύ πιο μικρό.

Τα τελευταία χρόνια έχει ανανεωθεί εκ νέου το ενδιαφέρον για την Σελήνη, αφού πραγματοποιούνται εκεί πλήθος αποστολών, ενώ κρατικές αλλά και ιδιωτικές διαστημικές εταιρείες δηλώνουν ότι σχεδιάζουν να στείλουν και πάλι ανθρώπους εκεί την επόμενη πενταετία αλλά και να δημιουργήσουν επανδρωμένες βάσεις. Θεωρείτε επιβεβλημένη την δημιουργία βάσεων και αργότερα ίσως αποικιών στην Σελήνη ως έναν ενδιάμεσο σταθμό για να πραγματοποιηθούν επανδρωμένες αποστολές στον Άρη και σε άλλους πλανήτες ή δορυφόρους του Ηλιακού μας Συστήματος;

Πράγματι σήμερα διαφαίνεται ότι έχει αρχίσει να διαμορφώνεται ένα άλλο είδος ανταγωνισμού με διάφορες χώρες αλλά επίσης και με διάφορους ιδιωτικούς διαστημικούς φορείς όπως είναι οι εταιρείες του Μασκ και του Μπέζος. Όπως φαίνεται, όμως, η Αμερική αυτή τη φορά δεν θα είναι μόνη της. Η Ρωσία έχει ήδη ανακοινώσει ότι μέχρι το 2030 σκοπεύει να εγκαταστήσει μία ανθρώπινη αποικία στη Σελήνη με αρχικό πληθυσμό 4 έως 12 ατόμων, το ίδιο και η Ιαπωνία σχεδιάζει επανδρωμένες αποστολές μέχρι το 2030, ενώ και η Κίνα προτίθεται να κάνει το ίδιο μέχρι το 2036. Το ίδιο θα κάνει και η Ευρώπη αφού ο Johann-Dietrich Woerner, γενικός διευθυντής του Ευρωπαϊκού Διαστημικού Οργανισμού, έχει ήδη ανακοινώσει τη δημιουργία ενός Διεθνούς Σεληνιακού Χωριού με τη βοήθεια μεγάλων «κατασκευαστικών-εκτυπωτών» 3D. Υπάρχουν φυσικά αρκετά ακόμη τεχνικά προβλήματα που πρέπει να αντιμετωπιστούν και ήδη πολλά απ’ αυτά επιλύονται καθημερινά. Σε διάφορα εργαστήρια πανεπιστημίων και αεροδιαστημικών εταιρειών διερευνώνται οι τεχνικές που θα οδηγήσουν τελικά σε μία συμβίωση ανθρώπων, φυτών, μικροβίων και μικρομηχανών για τη δημιουργία ενός οικοσυστήματος που θα έχει τη δυνατότητα να συντηρεί τους διαστημικούς ταξιδιώτες και αποίκους για απεριόριστο χρόνο. Και φυσικά μετά την Σελήνη ο Άρης φαίνεται να είναι ο επόμενος στόχος μίας επανδρωμένης αποστολής. Η ΝΑSΑ κάνει ήδη σχέδια για μια επανδρωμένη επίσκεψη στον Κόκκινο Πλανήτη την δεκαετία του 2030. Πολύ φοβάμαι όμως ότι ένα τέτοιο ταξίδι δεν θα μπορέσει να γίνει πραγματικότητα πριν από την δεκαετία του 2070.

Ποιες επιστημονικές ανακαλύψεις στην Φυσική και στο Διάστημα σας εντυπωσίασαν τα τελευταία χρόνια;

Αν και εμφανώς δεν υπάρχει άμεση σύνδεση δύο σημαντικών ανακαλύψεων που έγιναν την τελευταία δεκαετία, παρ’ όλα αυτά οι ανακαλύψεις αυτές σηματοδοτούν την ικανότητα της σύγχρονης επιστήμης να αποκαλύψει μυστικά της φύσης που επί χιλιάδες χρόνια μας ήσαν άγνωστα. Πρώτα απ’ όλα να αναφέρω την συμπλήρωση του επονομαζόμενου «Καθιερωμένου Προτύπου» με την ανακάλυψη του μποζονίου Χιγκς. Σήμερα, το «Καθιερωμένο Πρότυπο» μπορεί να εξηγήσει και να προβλέψει αναρίθμητα φαινόμενα που παρατηρούνται στον μικρόκοσμο, ενώ μεταξύ των άλλων, μεγάλη επιτυχία του θεωρείται και η ενοποίηση της ηλεκτρομαγνητικής και της ασθενούς αλληλεπίδρασης σε μία ηλεκτρασθενή θεωρία. Στον επιταχυντή του CERN, λοιπόν, το καλοκαίρι του 2012 εντοπίστηκε το περίφημο αυτό σωματίδιο. Και η ανακάλυψη αυτή είναι πολύ σπουδαία γιατί σύμφωνα με τις εξισώσεις μας στο «Καθιερωμένο Πρότυπο» μας έλειπε η ανακάλυψη του σημαντικού αυτού σωματιδίου που είναι φορέας ενός νέου είδους πεδίου, που ονομάζεται «πεδίο Χιγκς», και το οποίο είναι διάχυτο στο Σύμπαν. Χωρίς το «πεδίο Χιγκς» τίποτα στο Σύμπαν δεν θα είχε μάζα, αφού η ύπαρξη του πεδίου αυτού δίνει σε όλα τα άλλα σωματίδια, αλλά και στο ίδιο, την μάζα τους. Το πεδίο αυτό μπορεί να παρομοιαστεί με μια παχύρρευστη «θάλασσα», μέσα στην οποία «κολυμπάνε» όλα τα σωματίδια, και ανάλογα με τον τρόπο με τον οποίο «κολυμπάνε» παίρνουν και την δεδομένη μάζα του είδους τους. Παρόμοιας σημασίας ανακάλυψη ήταν φυσικά και ο εντοπισμός των βαρυτικών κυμάτων που πραγματοποιήθηκε τον Σεπτέμβριο του 2015 από την σύγκρουση δύο μαύρων τρυπών που μας άνοιξε ένα καινούργιο παράθυρο ανακαλύψεων, αφού μπορούμε να "ακούσουμε" για πρώτη φορά τους ψιθύρους του Σύμπαντος να μας "μιλάνε", μια και οι συχνότητες των βαρυτικών κυμάτων είναι συχνότητες που μπορεί να ακούσει το ανθρώπινο αυτί. Γιατί τα βαρυτικά κύματα μπορούν να περιγράψουν τη βίαιη προέλευσή τους, ενώ η συχνότητα και η έντασή τους στον χρόνο μας αποκαλύπτουν την ιστορία της πηγής που τα δημιούργησε, την μάζα, την ταχύτητα περιστροφής, το σχήμα της τροχιάς, την θέση της και την απόστασή της. Κι όχι μόνο, αφού μπορούν επίσης να μας αποκαλύψουν και το τι συνέβη στα πρώτα κλάσματα του δευτερολέπτου μετά τη γέννηση του Σύμπαντος. Ακόμη πιο σημαντικά, όμως, φαίνεται ότι είναι τα βαρυτικά κύματα που προέρχονται από την σύγκρουση δύο άστρων νετρονίων, δύο πάλσαρ δηλαδή, γιατί σ’ αυτές τις περιπτώσεις μπορούμε να παρατηρήσουμε συγχρόνως βαρυτικά αλλά και ηλεκτρομαγνητικά κύματα, όπως έγινε στις 17 Αυγούστου του 2017 στον γαλαξία NGC 4993, σε απόσταση 130 εκατομμυρίων ετών φωτός προς την κατεύθυνση του αστερισμού της Ύδρας. Η σπουδαιότητα της ανακάλυψης αυτής είναι εμφανής και από το γεγονός ότι στην σχετική ανακοίνωση που έκανε το Εθνικό Ίδρυμα Επιστημών των ΗΠΑ στις 16 Οκτωβρίου 2017, συμμετείχαν και εκπρόσωποι των επιστημονικών εργαστηρίων του LIGO, του VIRGO, της NASA, της ESA και 70 αστεροσκοπείων απ’ όλο τον κόσμο που εκπροσωπούσαν σχεδόν 4.000 ειδικούς επιστήμονες από 900 εκπαιδευτικά ιδρύματα. Οι παρατηρήσεις αυτές μας έχουν προσφέρει εξαιρετικές νέες πληροφορίες για διάφορες ειδικότητες, όπως είναι η πυρηνική φυσική, η αστροφυσική, η κοσμολογία και η βαρύτητα, καθώς και για την επίλυση διαφόρων αινιγμάτων του Σύμπαντος, όπως είναι οι εκλάμψεις ακτίνων γάμα, ο ρυθμός διαστολής του Σύμπαντος με τον καλύτερο προσδιορισμό της σταθεράς του Hubble, οι ιδιότητες των πάλσαρ, τα χαρακτηριστικά των βαρυτικών κυμάτων, καθώς και η δημιουργία βαρέων χημικών στοιχείων όπως είναι ο χρυσός και η πλατίνα.

Το Β! μέρος της συνέντευξης θα δημοσιευθεί αύριο.
Σημ.: Η συνέντευξη μπορεί να αναδημοσιευθεί ελεύθερα.
Παράκληση να αναφερθεί: Πηγή: Ίδρυμα Ευγενίδου.

π