To 2018 η NASA εκτόξευσε το διαστημικό τηλεσκόπιο TESS, που σχεδιάστηκε για τον εντοπισμό εξωπλανητών. Ένας από τους πρώτους εξωπλανήτες που ανακάλυψε ήταν ο ΤΟΙ-849b, περίπου 730 έτη φωτός μακριά από την Γη. Ο εξωπλανήτης αυτός έχει διάμετρο περίπου 3,45 φορές μεγαλύτερη από αυτή της Γης, παρόμοια δηλαδή με αυτή του Ποσειδώνα, και μάζα περίπου 40 φορές μεγαλύτερη απ' αυτήν του πλανήτη μας, ενώ βρίσκεται τόσο κοντά στο μητρικό του άστρο, ώστε ολοκληρώνει μία πλήρη περιφορά γύρω του σε μόλις 18,4 ώρες. Για να το πούμε διαφορετικά, η απόστασή του από το άστρο του είναι μόλις το 1,5% της μέσης απόστασης που έχει η Γη από τον Ήλιο.

Με άλλα λόγια, ο πλανήτης αυτός βρίσκεται στην μέση της επονομαζόμενης "καυτής Ποσειδώνιας ερήμου". Με αυτόν τον όρο οι αστρονόμοι περιγράφουν την απουσία πλανητών με μέγεθος συγκρίσιμο με αυτό του Ποσειδώνα σε πολύ μικρές αποστάσεις από το άστρο τους.

Ομάδα ερευνητών με επικεφαλής τον Ντέιβιντ Άρμστρονγκ του Τμήματος Αστρονομίας και Αστροφυσικής του Πανεπιστημίου Warwick στην Βρετανία αποφάσισε να μελετήσει τον ΤΟΙ-849b και τα συμπεράσματά τους είναι ιδιαίτερα ενδιαφέροντα. Σύμφωνα με τους ερευνητές, ο εξωπλανήτης είναι στην πραγματικότητα απομεινάρι ενός γίγαντα αερίων παρόμοιου μεγέθους με αυτό του Κρόνου, ο οποίος έχασε με κάποιον τρόπο το μεγαλύτερο μέρος της μάζας του.

Σύμφωνα με προηγούμενες μελέτες, αυτό θα μπορούσε να οφείλεται στις τεράστιες ποσότητες θερμότητας και ακτινοβολίας που προσλαμβάνει από το άστρο του, εξαιτίας της πολύ μικρής απόστασης που τον χωρίζει. Στην μελέτη, όμως, που έγινε δεκτή για δημοσίευση στην επιθεώρηση «Nature», οι ερευνητές απορρίπτουν αυτή την εκδοχή και θεωρούν ότι ο ΤΟΙ-849b έχασε την μάζα του με έναν διαφορετικό μηχανισμό.  Για παράδειγμα, μία πιθανή εξήγηση είναι ότι ο ΤΟΙ-849b σχηματίστηκε αργά, όταν τα περισσότερα απο τα υλικά του πρωτοπλανητικού δίσκου είχαν ήδη εξαφανιστεί.

Μία δεύτερη πιθανή ερμηνεία είναι ότι ο ΤΟΙ-849b συγκρούστηκε με κάποιον άλλο γιγάντιο πλανήτη, ενώ σύμφωνα με μία τρίτη εξήγηση ένα μεγάλο μέρος από το αέριο περίβλημα του πλανήτη χάθηκε εξαιτίας της βαρυτικής έλξης του μητρικού του άστρου.

Όπως και να 'χει, ο εξωπλανήτης TOI-849b μάς δίνει μία ιδέα για το πώς ενδεχομένως μοιάζει ο πυρήνας ενός αέριου γίγαντα, ενώ μελλοντική έρευνα μπορει να μας αποκαλύψει την σύσταση του πυρήνα μέσα απο την ανάλυση των εξαερωμένων υλικών  που τον περιβάλλουν.

ΛΕΖΑΝΤΑ: Καλλιτεχνική απεικόνιση του TOI-849b. Credit: University of Warwick/Mark Garlick

π