Όταν τα άστρα που έχουν υλικά πολλαπλάσια της ύλης που έχει ο Ήλιος μας, φτάσουν στο τέλος της ζωής τους, θα οδηγηθούν σ’ έναν δρόμο αυτοκαταστροφής. Γιατί από τις διεργασίες που συμβαίνουν στο εσωτερικό τους, θα αναγκαστούν να εκραγούν.

Η έκρηξη αυτή, που ονομάζεται «σουπερνόβα», είναι ένα από τα πιο βίαια φαινόμενα στο Σύμπαν και έχει σαν αποτέλεσμα την κυριολεκτική διάλυση του άστρου.

Μια τέτοια έκρηξη παρατηρήθηκε από Κινέζους αστρονόμους το 1054 μ.Χ. και ήταν η επιθανάτια έκρηξη ενός τεράστιου γέρικου άστρου, στα τελευταία στάδια της ζωής του, που το μετέτρεψε σε σουπερνόβα.

Το άστρο αυτό βρίσκονταν σε απόσταση 6.300 ετών φωτός προς την κατεύθυνση του αστερισμού του Ταύρου και στη μεγαλύτερή του ένταση έλαμπε με την ισχύ 500 εκατομμυρίων ήλιων.

Στο σημείο εκείνης της έκρηξης τα σύγχρονα τηλεσκόπια μάς έχουν αποκαλύψει ένα φωτεινό νεφέλωμα που μοιάζει με κάβουρα και γι’ αυτό ονομάστηκε «Νεφέλωμα Καρκίνος» που σήμερα έχει διάμετρο έξη ετών φωτός ή 57 τρισεκατομμυρίων χιλιομέτρων.

Το νεφέλωμα αυτό από την εποχή της έκρηξής του συνεχώς διαστέλλεται όλο και πιο πολύ με ταχύτητα που φτάνει σήμερα τα τέσσερα εκατομμύρια χιλιόμετρα την ώρα. Αν η διαστολή αυτή συνεχιστεί με τον ίδιο ρυθμό, τα υπολείμματα αυτά της αστρικής εκείνης έκρηξης θα φτάσουν στη Γη σε δύο περίπου εκατομμύρια χρόνια.

Στο μεταξύ, πριν από μισό σχεδόν αιώνα, στο κέντρο του νεφελώματος Καρκίνος βρέθηκε ένας συμπιεσμένος μικροσκοπικός πυρήνας με διάμετρο 10 περίπου χιλιομέτρων. Το παράξενο αυτό αντικείμενο έχει συμπιέσει τα υλικά του τόσο πολύ ώστε η ύλη του αποτελείται αποκλειστικά και μόνο από νετρόνια.

Αποτέλεσμα αυτής της συμπίεσης είναι η δημιουργία μιας σφαίρας μερικών χιλιομέτρων με την πιο λεία, στερεή επιφάνεια στο Σύμπαν, ενώ ένα κουταλάκι από τα υλικά του ζυγίζει ένα δισεκατομμύριο τόνους.

Βρισκόμαστε δηλαδή αντιμέτωποι μ’ ένα «άστρο νετρονίων», που περιστρέφεται 33 φορές κάθε δευτερόλεπτο εκπέμποντας στο διάστημα τεράστιες ποσότητες ενέργειας σαν ένας πραγματικός διαστημικός φάρος που παρατηρήθηκε για πρώτη φορά το 1968.

Έκτοτε έχουμε ανακαλύψει εκατοντάδες παρόμοια αντικείμενα, τα οποία λόγω των ραδιοακτινοβολιών που εκπέμπουν ονομάστηκαν παλλόμενες ραδιοπηγές και έγιναν γνωστές με την διεθνή τους ονομασία ως «Πάλσαρ».

Credits: NASA

π