Κάθε 50 περίπου χρόνια σε κάποιο σημείο του Γαλαξία μας, κάποιο γέρικο άστρο διαλύεται στα εξ ων συνετέθη με μια τεράστια έκρηξη που ονομάζουμε σουπερνόβα. Τα λείψανα τέτοιων αστρικών θανάτων παρουσιάζουν μια ιδιαίτερα θεαματική εμφάνιση από τα αέρια υλικά που έχουν εκτοξευτεί με την έκρηξη. Πάρτε για παράδειγμα μια εικόνα που μας έστειλε το Διαστημικό Τηλεσκόπιο ακτίνων Χ «Τσάντρα» ενός αντικειμένου που ονομάστηκε Ν63Α στον γειτονικό μας γαλαξία με την ονομασία «Μεγάλο Νέφος του Μαγγελάνου». Το Ν63Α βρίσκεται σε απόσταση 165.000 ετών φωτός και αποτελεί τα υπολείμματα μιας έκρηξης σουπερνόβα ηλικίας περίπου 2.000 έως 5.000 ετών. Οι γαλάζιες αποχρώσεις στη φωτογραφία απεικονίζουν την εκπομπή ακτίνων Χ από το περιβάλλον του που έχει θερμοκρασία 10 εκατομμυρίων βαθμών Κελσίου. Το άστρο που δημιούργησε τo N63A ήταν ένα από τα πιο γιγάντια άστρα στο Σύμπαν και το οποίο στο τέλος της ζωής του εξερράγη με μια τρομαχτική έκρηξη σουπερνόβα.

Όλα άλλωστε τα άστρα κάποια στιγμή πεθαίνουν και όσο πιο μεγάλη είναι η ποσότητα των υλικών που έχει κάποιο άστρο τόσο μικρότερη είναι η διάρκεια της ζωής του και τόσο μεγαλύτερη είναι και η έκρηξη που συνοδεύει τον θάνατό του. Σ’ ένα άστρο με υλικά 25 ηλιακών μαζών ο πυρήνας του μετατρέπεται σε σίδηρο μέσα σε μερικά μόνο εκατομμύρια χρόνια οπότε η θερμοκρασία του φτάνει τα 4 δισεκατομμύρια βαθμούς Κελσίου. Και τότε σε ένα και μόνο δευτερόλεπτο ο πυρήνας του άστρου διασπάται σε δύο τμήματα. Το εσωτερικό τμήμα του καταρρέει ανεμπόδιστο προς το κέντρο με ταχύτητα που φτάνει τα 80.000 χιλιόμετρα το δευτερόλεπτο (πάνω από το 25% της ταχύτητας του φωτός).

Η κατάρρευση αυτή συμπιέζει τα υλικά του τόσο πολύ ώστε η διάμετρός του συρικνώνεται από 6.000 σε 6 μόνο χιλιόμετρα. Φανταστείτε δηλαδή τη Γη ολόκληρη να συμπιέζεται ξαφνικά και σε χιλιοστά του δευτερολέπτου να παίρνει το μέγεθος της Αθήνας. Έτσι η ύλη του κεντρικού αστρικού πυρήνα μετατρέπεται ολάκερη σε νετρόνια και τεράστιες ποσότητες νετρίνων ενώ η πυκνότητα του φτάνει να είναι τέσσερις φορές μεγαλύτερη από την πυκνότητα ενός ατομικού πυρήνα και η θερμοκρασία του 100 δισεκατομμύρια βαθμούς Κελσίου.

Ένα δευτερόλεπτο μετά την αρχή της δραματικής αυτής κατάρρευσης το κρουστικό κύμα των υλικών του άστρου εξοστρακίζονται με ταχύτητα που φτάνει τα 30.000 χιλιόμετρα το δευτερόλεπτο, και σαν μια απόκοσμη τεράστια μπουλντόζα εκτινάσσεται βίαια προς τα έξω. Μέσα σε μερικές μόνον ώρες το κρουστικό αυτό κύμα διασχίζει το εσωτερικό του άστρου και η τεράστια έκρηξη που επακολουθεί παράγει ενέργεια ίση με την ενέργεια που εκπέμπουν 10 τρισεκατομμύρια άστρα στη διάρκεια ενός χρόνου. Η κυριολεκτική αυτή διάλυση του άστρου με τη φωτεινή του αναλαμπή ανακοινώνει στο Σύμπαν τον θάνατό του.

π